اشخاص حقیقی و حقوقی دو مفهوم مهم در حسابداری هستند که هر شخصی که در این حوزه فعالیت می‌کند، باید با آن‌ها آشنا باشد. اشخاص حقیقی به افرادی اطلاق می‌شود که می‌توانند به صورت مستقیم در معاملات شرکت کنند. از طرفی، اشخاص حقوقی به شرکت‌ها، سازمان‌ها و موسساتی گفته می‌شود که به صورت حقوقی ثبت شده‌اند و می‌توانند به صورت مستقیم در معاملات شرکت کنند. تفاوت اشخاص حقیقی و حقوقی در حسابداری، در مورد تکالیف مالیاتی و نحوه و زمان ارسال اظهارنامه مالیاتی است.
برای اشخاص حقیقی، مالیات بر اساس درآمد شخصی آن‌ها محاسبه می‌شود و باید اظهارنامه مالیاتی خود را هر ساله تنظیم کنند. اما برای اشخاص حقوقی، مالیات بر اساس درآمد شرکت محاسبه می‌شود و باید اظهارنامه مالیاتی شرکت خود را هر ساله تنظیم کنند. به طور کلی، در حسابداری، اشخاص حقیقی و حقوقی دو دسته مهم هستند که باید با تفاوت‌های آن‌ها آشنا باشیم تا بتوانیم به درستی و با دقت کار خود را انجام دهیم. در ادامه با ما همراه باشید تا به طور کامل تفاوت بین اشخاص حقیقی و حقوقی را بررسی کنیم.
شخصیت حقیقی چیست؟
شخصیت حقیقی به شخصی گفته می‌شود که مسئولیت های حقوقی خود را دارد. در واقع فردی است که در قید حیات است و با اتکا به شخصیت خود دارای حقوق و تکالیفی است که باید آن‌ها را اجرا کند. به عبارتی می‌توان گفت که همه انسان‌ها اشخاص حقیقی محسوب می‌شوند و هر انسانی از زمانی که به متولد می‌شود تا زمانی که فوت می‌کند دارای شخصیت حقیقی است.
شخصیت حقوقی چیست؟
شامل شرکت‌ها، موسسات، بانک‌ها، انجمن‌ها و سازمان‌های دولتی و خیریه است که در قانون به عنوان شخص حقوقی شناخته شده‌اند. مانند شخص حقیقی حقوق و وظایف خود دارد و مسؤولیت‌های آن نسبت به دیگران قابل پیگیری است.
شخصیت حقوقی به طور کلی موجودیتی حقوقی است که دستورات حقوقی در ساختار آن تعریف شده است و به یک واحد قانونی اشاره دارد که قادر به داشتن حقوق و مسئولیت های حقوقی است، مانند مالکیت، قراردادهای حقوقی، دادخواست و تکالیف مالی. شرکت ها، دستگاه های حکومتی، خیریه ها، سازمان های غیرانتفاعی و موسسات تجاری از جمله مثال هایی از شخصیت های حقوقی هستند.
در صورت تمایل برای آشنایی کامل با مباحث مالی و حسابداری و متخصص شدن در این زمینه می‌توانید در دوره‌های حسابداری ویژه بازار کار موسسه آموزش همکاران سیستم شرکت کنید.
انواع شخصیت حقوقی کدام اند؟
انواع شخصیت حقوقی عبارتند از:
- شرکت‌های تجاری
- مؤسسات غیرتجاری
شرکت‌های تجاری
این شرکت‌ها انواع مختلفی دارند که در ادامه برخی از آن‌ها را نام می‌بریم:
- شرکت‌های سهامی عام و خاص
- شرکت‌های با مسئولیت محدود
- شرکت‌های مختلط غیر سهامی
- شرکت‌های مختلط سهامی
- شرکت‌های نسبی
- شرکت‌های تضامنی
- شرکت‌های تعاونی تولید و مصرف
مؤسسات غیرتجاری
مؤسسات غیرتجاری برای مقاصد غیرتجاری مانند امور ادبی، خیریه و امثال آن تشکیل می‌شوند.
تفاوت مالیاتی بین اشخاص حقیقی و حقوقی چیست؟
تفاوت مالیاتی بین اشخاص حقیقی و حقوقی در حسابداری، در مورد تکالیف مالیاتی و نحوه و زمان ارسال اظهارنامه مالیاتی است. برای اشخاص حقیقی، مالیات بر اساس درآمد شخصی آن‌ها محاسبه می‌شود و باید اظهارنامه مالیاتی خود را هر ساله تنظیم کنند. اما برای اشخاص حقوقی، مالیات بر اساس درآمد شرکت محاسبه می‌شود و باید اظهارنامه مالیاتی شرکت خود را هر ساله تنظیم کنند.
همچنین، نرخ مالیات بر عملکرد اشخاص حقوقی متفاوت از نرخ مالیات بر عملکرد اشخاص حقیقی است.
اشخاص حقیقی و حقوقی در حسابداری
تفاوت اصلی بین شخصیت حقیقی و حقوقی آن است که شخصیت حقیقی به شخص فیزیکی اشاره می‌کند که واقعیت دارد و مسئولیت های قانونی و حقوقی دارد. برای مثال، افراد، خانواده ها و شرکت ها. از طرفی، شخصیت حقوقی به شیئی هست که قرارداد سازماندهی شده‌ای داشته باشد و به ضرورت، قابل شناسایی باشد.
شخصیت حقوقی قادر به بهره مندی از حقوق و مسئولیت های خود است، مانند شرکت ها، انجمن ها، خیریه‌ها و دستگاه‌های حکومتی. به طور کلی، در هر قانونی، تفاوت بین این دو نوع شخصیت برای ایفای نقش در حقوق و مسئولیت های قانونی مهم است.
تفاوت‌های دیگری که بین شخصیت حقوقی و حقیقی وجود دارد، عبارتند از:
تحلیل هزینه‌ها و درآمدها
یکی از تفاوت‌های مهم در حسابداری، تحلیل هزینه‌ها و درآمدهاست. در حسابداری اشخاص حقیقی، هزینه‌ها و درآمدها به صورت فردی بررسی می‌شوند و بر اساس اهمیت شخصی مورد نظر قرار می‌گیرند. اما در حسابداری حقوقی، هزینه‌ها و درآمدها بر اساس اهمیت مالی شرکت مورد بررسی قرار می‌گیرند.
ضمانت‌ها
در حسابداری حقیقی، دارایی‌ها متعلق به فرد مربوطه هستند و به عنوان ضمانت برای پرداخت بدهی‌ها و نیازهای مالی شخصی او استفاده می‌شوند. اما در حسابداری شخصیت حقوقی، دارایی ها متعلق به شرکت هستند و در صورتی که شخص حقوقی در پرداخت بدهی‌های خود ناکام باشد، بانک‌هایی که به او اعتبار می‌دهند، از دارایی‌های شرکت در پوشش هزینه‌هایشان استفاده خواهند کرد.
مسئولیت‌ها
در شرکت‌ها، هر کسی مسئولیتی برای اجرای وظایف و کارهای مشخصی دارد. اما در حسابداری حقیقی، فرد به صورت فردی مسئول است. در ضمن، نحوه ارائه گزارش‌های مالی در شرکت‌ها نیز متفاوت از اشخاص حقیقی است و باید با قوانین و مقررات حسابداری مطابقت داشته باشد.
همچنین، شخصیت حقیقی به صورت فردی با مسایل مالیاتی سر و کار دارد، در حالی که شخصیت حقوقی باید با قوانین و مقررات مربوط به مالیات شناخته شود.
قابلیت ایفای دادخواست
یک شخصیت حقوقی می‌تواند برای دادخواست ایفای نقش کند، در صورتی که شخصیت حقیقی تنها می‌تواند به نماینده کردن خود در محاکمه قانونی که به فرد متعلق است، اقدام کند.
تعادل میان شخص
با توجه به نوع شخصیت، تعادل میان فرد و قانون در جامعه متفاوت است. شخصیت حقوقی پیشرفت و توسعه‌ای در دنیای تجارت داشته‌است که تعادل بهتری بین شخص و قانون را به‌وجود آورده‌است. به عنوان مثال، اگر یک شرکت به مسئولیت برای ضرر کشیدن به مالکان خود ملزم شود، حق مالکیت خود را نادیده خواهد کرد و تنها به سودمندی شرکت و مسئولیت قانونی بهره می‌برد. با این حال، برای یک شخص حقیقی، مسئولیت‌ها به کمک قوانین تعیین می‌شود و شخص نیز می‌تواند به بهترین نحو ممکن برای جامعه خود و خود کار کند.
قابلیت شخصی‌کردن
شخصیت حقیقی قابلیت شخصی‌سازی دارد، به عنوان مثال نام، نشانه تجاری و موارد دیگر، در حالی که شخصیت حقوقی در ابتدا با نام و شکل خاصی معرفی شده است و نیاز به شخصی‌سازی ندارد.
در کل، برای هر جامعه، خط مشی قانونی برای تعریف مرز بین شخصیت حقیقی و حقوقی حائز اهمیت است، به طوری که هر دو به نحو قانونی در حقوق و مسئولیت‌ها و دیگر تعهدات قانونی با یکدیگر تعامل داشته باشند. این تعامل، بستری برای تعیین مسئولیت‌ها، بر اساس نوع شخصیت، و ایجاد تعادل میان شخص و قانون در جامعه است.
با توجه به این تفاوت‌ها، اشخاص حقیقی و حقوقی در حقوق مدنی و تجاری به طور جداگانه به حساب می‌آیند و دارای حقوق، تعهدات، مسئولیت‌ها و محدودیت‌های متفاوتی هستند. برای مثال، حقوق و تعهدات اشخاص حقوقی شامل مواردی مانند ثبت شرکت، حفظ حقوق مالکیت فکری، پرداخت مالیات و تأمین امنیت اطلاعات، در حالی که حقوق و تعهدات اشخاص حقیقی شامل مواردی مانند احترام به حقوق انسانی، اجتناب از تعرض به شخصیت درونی افراد و رعایت قوانین و مقررات اجتماعی است.
اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی
اظهار نامه مالیاتی، نوعی کارنامه مالی است که هرساله، اشخاص حقیقی و حقوقی که مشمول پرداخت مالیات هستند، به منظور محاسبه مالیات خود، به سازمان مالیاتی کشور ارائه می‌کنند. در حال حاضر تکمیل و ارائه اظهارنامه مالیاتی به صورت الکترونیکی انجام می‌شود و اشخاص حقیقی و حقوقی برای ثبت اظهارنامه مالیاتی خود باید در مدت زمانی که از سوی اداره مالیاتی تعیین می‌شود به سامانه عملیات الکترونیک مالیاتی مراجعه کنند و از آن طریق اقدام به ارسال اظهارنامه مالیاتی خود کنند.
ارائه اظهارنامه مالیاتی یک وظیفه قانونی برای اشخاص حقیقی و حقوقی محسوب می‌شود و در صورتی که آن‌ها در انجام این وظیفه کوتاهی کنند مشمول جریمه‌های مالیاتی و مجازات‌های تعیین شده توسط قانون خواهند شد. امروزه مالیاتی که از اشخاص حقیقی و حقوقی گرفته می‌شود بخش قابل توجهی از درآمد مالیاتی کشور را تشکیل می‌دهد.
سخن آخر
همانطور که مشاهده می‌شود، اشخاص حقیقی و حقوقی تفاوت های مهمی در حسابداری دارند. تحلیل هزینه‌ها و درآمدها، ضمانت‌ها و مسؤولیت‌ها می‌تواند میزان مهمی از این تفاوت‌ها باشد. بنابراین، برای درک بهتر حسابداری شرکت‌ها، باید این تفاوت‌ها را در نظر گرفت و با مشاوران مالی و حسابداری خود مشورت کرد تا به بهترین راهکار برای برنامه‌ریزی ها و اهداف مالی خود برسید. همچنین، سرمایه‌گذاری، هزینه‌ها و درآمدها براساس نوع شخصیت حقیقی یا حقوقی متفاوت است.
در نهایت، درک بهتر این تفاوت‌ها به کسب و کارها در برنامه‌ریزی ها و هدف‌گذاری می‌تواند کمک شایانی کند. به این ترتیب، برای به دست آوردن بهترین عملکرد و بهره‌وری، باید به دقت این تفاوت‌ها را در نظر گرفت و به منظور ایجاد یک برنامه مالی موثر، سرمایه‌گذاری، هزینه‌ها و درآمدها را براساس نوع شخصیت حقوقی این کسب و کارها به خوبی بررسی کرد. همچنین، لازم است در پیش‌بینی و برنامه‌ریزی مالی در آینده، این دو نوع شخصیت حقوقی را در نظر گرفت و به بهترین شکل ممکن در مسائل و تصمیمات مالی عمل کرد.
همچنین استفاده از مشاوران مالی و حسابداری با تخصص در حسابداری شرکت‌ها و مالیات درآمدها، برای کسب و کارها می‌تواند بسیار مفید واقع شود. این تخصص‌ها برای بهترین برنامه‌های مالی به سود شما عمل می‌کنند و به شما کمک می‌کنند تا بهره‌وری و عملکرد بهتری را در کسب و کارهای حقوقی و حقیقی خود بدست آورید.