در هر سازمانی تفکیک و مدیریت هزینه‌ها، در موفقیت و سوددهی سازمان نقشی کلیدی دارد. به همین منظور لازم است شما به عنوان حسابدار یک مجموعه با انواع هزینه در حسابداری آشنا باشید تا بتوانید هزینه‌های یک کسب و کار را به خوبی مدیریت کنید. هزینه‌ها مجموع مخارج اقتصادی هستند که برای کسب درآمد بیشتر به یک کسب‌وکار وارد می‌شوند.
کاهش هزینه‌ها بدون کاهش درآمد، برای افزایش سود سازمان اتفاق می‌افتد. این فرآیند از طریق ثبت دقیق هزینه‌ها و بررسی گزارشات مرتبط، از سوی مدیران مربوطه امکان پذیر خواهد بود. در حسابداری، هزینه، یک شاخص مهم و اساسی برای پیشبرد اهداف محسوب می‌شود و برای این بخش قوانین ویژه‌ای وجود دارد. در مقاله ای از سایت موسسه همکاران سیستم، به بررسی انواع هزینه در حسابداری می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
هزینه چیست؟
این عبارت یکی از مهم‌ترین مفاهیم در هر کسب و کار محسوب می‌شود. هزینه قیمت تمام شده کالا یا خدماتی است که به منظور کسب درآمد به فروش رسیده‌است. به عبارت دیگر به مجموع مخارج اقتصادی که یک کسب و کار در طول عملیات خود برای کسب درآمد متحمل می‌شود، هزینه می‌گویند. هزینه ماهیت بدهکار دارد و در این حساب بعضی از مخارجی که مصرف عینی یا غیر عینی دارند قرار داده می‌شود، مانند پرداخت حقوق یا هزینه استهلاک دارایی‌ها. به همین دلیل انواع هزینه‌ها دسته‌بندی می‌شوند.
هزینه در حسابداری چیست؟
هدف اصلی هر واحد اقتصادی به حداکثر رساندن سود است. هر کسب و کاری برای رسیدن به درآمد در طول فعالیت اقتصادی خود، باید مخارجی را متحل شود که در حسابداری به این مخارج، هزینه در حسابداری می‌گویند. به عبارت دیگر می‌توان گفت هزینه، حسابی موقتی است که دارای ماهیت بدهکار می‌باشد و مانده حساب آن به دوره مالی بعد انتقال پیدا نمی‌کند.
البته باید به این نکته نیز توجه کنید که هزینه‌ها در حسابداری شرکت های مختلف یکسان نیست. مثلا شرکت های تولیدی باید هزینه خاص مربوط به تولید را مدیریت کنند و شرکت های بازرگانی از آن معاف هستند.
چرا هزینه‌ها در حسابداری تفکیک می‌شوند؟
سوالی که در ااینجا مطرح می‌شود این است که دلیل تفکیک انواع هزینه در حسابداری چیست؟ در پاسخ می‌توان گفت که مدیر یک کسب و کار زمانی می‌تواند از هزینه‌های اضافی جلوگیری کند که به صورت دقیق بداند این هزینه‌ها در کجا، به چه صورت و با چه بازخوردی انجام شده است و گزارشی یکجا و جامع باید داشته باشد. به همین دلیل لازم است که با انواع هزینه در حسابداری آشنا شوید.
انواع هزینه در حسابداری براساس فعالیت اقتصادی
در این بخش از مقاله تعریف انواع هزینه‌ها در حسابداری را مورد بررسی قرار می دهیم.
هزینه مستقیم
هزینه‌های مستقیم، هزینه‌هایی هستند که مربوط به تولید یک کالا یا خدمت است. هزینه مستقیم را می‌توان به راحتی در یک محصول، بخش یا پروژه ردیابی کرد.
هزینه غیر مستقیم
هزینه‌های غیر مستقیم هزینه‌های غیر مرتبط با تولید یک کالا یا خدمت هستند. هزینه غیر مستقیم را نمی‌توان به راحتی در یک محصول، بخش، فعالیت یا پروژه ردیابی کرد.
هزینه متغیر
هزینه متغیر براساس میزان تولید و فروش یک شرکت تغییر می‌کند. این بدان معنی است که هزینه‌های متغیر با افزایش تولید افزایش می‌یابد و با کاهش تولید کاهش می‌یابد.
هزینه ثابت
هزینه های ثابت، هزینه‌هایی هستند که بدون توجه به میزان تولید یک شرکت، ثابت باقی می‌مانند. این هزینه‌ها معمولاً مستقل از فعالیت‌های تجاری خاص یک شرکت هستند.
هزینه سربار
هزینه‌های سربار هزینه‌هایی هستند که مستقیما به ساخت محصول ارتباط ندارند و نمی‌توان آنها را به آسانی به محصولات یا سفارش های معینی ارتباط داد. همچنین هزینه‌های مستقیمی که تسهیم آنها به محصولی معین، مرحله‌ای از تولید یا سفارش خاص، مقرون به صرفه نباشد، به عنوان هزینه سرباز و یکی از انواع هزینه ها در حسابداری در نظر گرفته می‌شود.
طبقه‌بندی هزینه‌ها در ثبت حسابداری
طبقه بندی هزینه‌ها در ثبت حسابداری نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. واژه هزینه نقطه مقابل درآمد است و در مفهوم مخارجی است که برای انجام فعالیت‌های تجاری شرکت هزینه می‌شود. دسته‌بندی انوع هزینه‌ها بر اساس تفاوت در محل فعالیت و نظر مدیر مالی آن کسب و کار انجام می‌شود. اما به‌صورت کلی انواع هزینه‌ها در حسابداری عبارتند از:
- هزینه‌های عمومی و اداری
- هزینه‌های توزیع و فروش
- هزینه‌های مالی
- هزینه‌های استهلاک
- هزینه‌های حقوق و دستمزد
هزینه‌های عمومی و اداری
هزینه‌های عمومی و اداری به صورت دوره‌ای است و ثابت می‌ماند. منظور از هزینه‌های عمومی، هزینه‌های غیر فنی یک سازمان برای عملیات اساسی است. این دسته از هزینه‌ها به یک تابع مشخص مانند تولید و فروش وابسته نیستند. نکته قابل توجه آن است که سازمان‌های متمرکز معمولاً هزینه‌های اداری بالاتری نسبت به سازمان‌های غیرمتمرکز دارند. هزینه‌های عمومی واداری، هزینه‌های عمومی شامل موارد زیر هستند:
- هزینه پست
- هزینه قبض تلفن، آب، برق و گاز
- هزینه رفت و آمد
- هزینه پذیرایی
- هزینه لوازم التحریر
هزینه‌های توزیع و فروش
این نوع از هزینه‌های مالی مربوط به بخش فروش و ارائه خدمات به مشتریان هر کسب و کاری است. هزینه توزیع و فروش شامل موارد زیر است:
- حمل و نقل
- تبلیغات
- بازاریابی
- بسته‌بندی
- انبارداری
نکته قابل توجه این است که هزینه حمل و نقل در قسمت بهای تمام شده دسته بندی می‌شود.
هزینه‌های مالی
این هزینه‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- حسابداری و حسابرسی
- سود اقساط بانکی
- جرائم مالیاتی
- مشاوره های مالی
هزینه‌های استهلاک اموال
در تمام سازمان‌ها اموال و اثاثیه و تجهیزات برای انجام امور استفاده می‌شود که به آنها دارایی ثابت گفته می‌شود. از نظر حسابداری دارایی ثابت هزینه نیستند و باید بر اساس علم حسابداری در سال مبلغی از ارزش اولیه دارایی به عنوان استهلاک در نظر گرفته شود. این هزینه‌ها در حسابداری جزء هزینه‌های مالی آن دوره تلقی می‌شود.
بر طبق ماده 149، پس از گذشت زمان از ارزش دفتری آنها کاسته و به استهلاک آن افزوده می‌شود. نکته قابل توجه آن است که دارایی ها، حسابی دائمی هستند و هزینه استهلاک حسابی موقت است. هزینه‌های استهلاک شامل موارد زیر می‌شود:
- هزینه استهلاک اسباب و اثاثیه
- هزینه استهلاک وسایل نقلیه
- هزینه استهلاک ابزارآلات
- هزینه استهلاک ساختمان
هزینه‌های حقوق و دستمزد
هرگونه هزینه‌ای که به حقوق پرسنل مرتبط باشد در زیر مجموعه هزینه‌های حقوق و دستمزد قرار می‌گیرد. باید توجه داشت که حقوق و مزایای کارکنان بر طبق قرارداد باید برآورد و ثبت گردد.
یکی از دغدغه های اصلی در مبحث انواع هزینه ها در حسابداری، محاسبه حقوق و دستمزد است. چرا که محاسبات مربوط به حقوق و دستمزد برای هر کدام از کارکنان متفاوت است. تعاریفی مثل اضافه کار، تاخیر، پاداش و خیلی از فاکتورهای دیگر است. واضح است که انجام این محاسبات برای هر فرد، آن هم به طور مجزا خیلی وقت گیر است و احتمال خطای انسانی در آن زیاد است.
کنترل هزینه چیست؟
شناخت و تشخیص هزینه در حسابداری به مدیران و صاحبان کسب و کارهای کوچک و متوسط کمک می‌کند تا بتوانند به کنترل هزینه‌های خود، سود و درآمد بیشتری برای خود ایجاد کنند. از این رو به نوعی افزایش درآمد یک شرکت یا کسب و کار در گرو کنترل هزینه‌ها خواهد بود. درواقع به طور کلی می‌توان گفت که افزایش درآمد منجر می‌شود تا سود خوبی نصیب یک کسب و کار شود، اما روی دیگر سکه افزایش هزینه‌ها باعث ایجاد ضرر و زیان خواهد شد.
بنابراین باتوجه به موارد گفته شده کسب بالاترین سود ممکن در هر دوره مالی از جمله اصلی‌ترین و مهم‌ترین اهداف واحد اقتصادی هر شرکت و کسب و کار کوچک و متوسطی خواهد بود. از این رو این مهم با کنترل و کاهش هزینه‌ها، در کنار افزایش درآمد حاصل می‌شود.
اما فقط رعایت موارد و نکات بالا به تنهایی نتیجه بخش نیست و شما باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که در حین انجام این فعالیت‌ها، از پرداخت هزینه‌های اضافی پرهیز کنید و قبل از هر اقدامی با شناخت کافی از هزینه‌های‌تان آنها را دسته‌بندی و طبقه‌بندی کنید. درواقع انجام چنین کاری باعث می‌شود که به راحتی هزینه‌های غیرقابل اجتناب را کنترل کرده و آنها را ثابت و بدون تغییر نگه دارید.
جمع بندی
در هر کسب و کاری، مدیران با انواع هزینه ها در حسابداری آن واحد صنفی روبرو هستند که مدیریت آنها نیازمند دقت زیادی است. اشتباه در محاسبه هزینها و مدیریت آنها، می تواند حیات و ادامه فعالیت هر کسب و کاری را با خطر روبرو کند.
در این مقاله تلاش کردیم با بیان نکات مهم پیرامون تعریف حسابداری و طبقه بندی انواع هزینه ها در حسابداری، شما را در تشخیص درست تر این هزینه ها یاری کنیم. شما می‌توانید با در دوره‌های آموزش حسابداری موسسه آموزش همکاران سیستم، تمامی هزینه‌ها را به‌صورت تفکیک شده و درست ثبت کنید و در نهایت با دریافت خروجی منظم و دقیق به رشد کسب و کار خود کمک کنید.