آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات حسابداری

حسابداری نظیر سایر رشته‌ها دارای لغات تخصصی و فراوانی است که در این نوشتار به برخی از پرکاربرد‌ترین مفاهیم حسابداری می‌پردازیم. اصولاً سرفصل‌های عمده و پایه حسابداری عبارتند از دارایی، بدهی، سرمایه، درآمد، هزینه و برداشت.

حال تعریف مختصری از این اصطلاحات شش‌گانه را در ادامه بررسی می‌کنیم.

1. دارایی

اموال، مطالبات و سایر منابع اقتصادی متعلق به یک سازمان که در نتیجه معاملات، عملیات مالی یا سایر رویدادها ایجاد شده و قابل تبدیل به پول و دارای منافع آتی است، دارایی نامیده می‌شود.

دارایی‌ها منابع اقتصادی سازمان هستند که فعالیت‌های اقتصادی با استفاده از آن‌ها انجام می‌گیرد.

مؤسسات بر حسب نوع و حجم فعالیت‌شان، دارایی‌های مختلفی دارند. دارایی‌ها را می‌توان به سه گروه عمده تقسیم کرد:

• الف) دارایی‌های جاری: به دارایی‌هایی می‌گویند که یا پول نقد می‌باشند یا زودتر به پول نقد تبدیل می‌شوند. مانند موجودی نقد و بانک، موجودی کالا، موجودی ملزومات، بدهکاران، اسناد دریافتی، حساب‌های دریافتی و پیش‌پرداخت‌ها.
• ب) دارایی‌های ثابت: اقلامی با عمر بیش از یک سال که به صورت طبیعی غیرمنقول و غیرنقدی می‌باشند و به قصد خرید و فروش خریداری نشده‌اند.
• این دارایی‌ها از آنجا که مستقیماً در جریان عادی فعالیت‌های مالی سازمان مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، فروخته نمی‌شود و دچار تغییرات عمده نمی‌شوند اما به علت ارتباط با دارایی شرکت و نقش در سودآوری، بهای تمام شده آنها اندازه‌گیری می‌شود، مانند زمین، ساختمان و آپارتمان، ماشین‌آلات، وسایل نقلیه و اثاثه اداری.
• ج) دارایی‌های غیرمشهود یا دارایی‌های نامشهود: دارایی‌هایی که قابل دیدن نمی‌باشند اما برای صاحب مؤسسه سود مالی دارد مانند حق اختراع و اکتشاف، حق سرقفلی.

2. بدهی

بدهی یعنی تعهداتی که یک سازمان در مقابل اشخاص و سازمان‌های دیگر دارد و از معاملات و رویدادهای گذشته ناشی شده و باید از طریق پرداخت پول، تحویل کالا، انجام دادن خدمت یا انتقال سایر اقلام دارایی تسویه شوند.

بدهی‌ها معمولاً از خرید نسیه دارایی‌ها، اخذ وام‌ها، برقراری مالیات و ایراد خسارت به دیگران ناشی می‌شود.

بدهی‌ها را می‌توان به دو گروه عمده تقسیم کرد.

الف) بدهی جاری یا بدهی کوتاه مدت: بدهی‌هایی هستند که مدت پرداخت آنها کمتر از یک دوره مالی می‌باشد، مانند اسناد پرداختنی، بستانکاران، حساب‌های پرداختنی و پیش‌دریافت‌‎ها.

ب) بدهی ثابت یا بدهی بلندمدت: بدهی‌هایی هستند که سررسید پرداخت آنها بیشتر از یک سال باشد، مانند اوراق قرضه، وام بلندمدت بانکی و دیون رهنی.

3. سرمایه

حق مالی مالک یا مالکان یک سازمان نسبت به دارایی‌های آن، سرمایه نامیده می‌شود.

در هر زمان با کسر کردن بدهی‌های یک سازمان از دارایی‌های آن، مبلغ سرمایه به دست می آید. سرمایه سازمان عمدتاً ناشی از آورده نقدی است که شامل آن دسته از وجوه نقدی می‌باشد که مالک یا مالکان در سازمان سرمایه‌گذاری می‌کنند.

بخش دیگر سرمایه، آورده غیرنقدی است که شامل دارایی‌هایی غیر از وجه نقد است, که مالک یا مالکان به عنوان سرمایه وارد سازمان می‌نمایند.

4. درآمد

هنگامی که سازمانی خدماتی را انجام یا کالایی را به مشتریان تحویل می‌دهد، پول یا دارایی دیگری از آنان دریافت می‌کند و یا طلبی برای او ایجاد می‌شود. ورود پول یا دارایی یا ایجاد طلب بابت ارائه خدمات یا فروش کالا را درآمد می‌گویند.

به طور کلی، درآمد هنگامی ‌شناسایی و در مدارک حسابداری ثبت می‌شود که کالای فروش رفته به مشتریان تحویل داده شود یا خدماتی برای آنان انجام گردد.

5. هزینه

هزینه یعنی بهای تمام شده کالای فروش رفته و یا خدمات انجام شده به منظور کسب درآمد. به عبارت دیگر، هزینه شامل مخارجی است که برای کسب درآمد، پرداخت یا دریافت واقع شده است، مانند حقوق کارکنان، هزینه سوخت، هزینه تلفن و هزینه پیک.

عنوان هر حساب هزینه، باید ماهیت آن حساب را بیان کند، مانند هزینه اجاره، هزینه حقوق و هزینه بیمه.

6. برداشت

به معنای آن است که صاحب یک سازمان برای مصارف شخصی، پول یا مال دیگری را از دارایی‌های سازمان متعلق به خود بردارد یا مخارج شخصی خود را از محل وجوه نقد سازمان پرداخت کند.

از آنجا که وجه برداشت شده ممکن است به سازمان برگشت داده شود، برداشت مالک در حسابی به نام برداشت ثبت می‌شود.

اقلام صورت مالی

در ادامه نوشتار، به معرفی اجزای صورت‌های مالی می‌پردازیم که شامل پنج گروه اصلی ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع، صورت گردش وجوه نقد و یادداشت‌های توضیحی می‌باشد.

صورت‌های مالی (Financial Statements)

به مجموع ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع، صورت جریان وجوه نقد و یادداشت های توضیحی همراه با آنها صورت‌های مالی گفته می‌شود.

صورت‌های‌ مالی‌ باید وضعیت‌ مالی‌، عملکرد مالی‌ و جریان‌های‌ نقدی‌ واحد تجاری‌ را به نحو مطلوب‌ ارائه‌ کند.

تقریباً در تمام‌ شرایط‌، اعمال‌ مناسب‌ الزامات‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ همراه‌ با افشای‌ اطلاعات‌ اضافی‌ در صورت‌ لزوم‌، منجر به‌ ارائه‌ صورت‌های‌ مالی‌ به نحو مطلوب‌ می‌شود.

ترازنامه (Balance sheet)

ترازنامه، صورت وضعیت مالی یکی از صورت‎های مالی اساسی است که وضعیت مالی یک شخصیت حسابداری (شخصیت گزارشگر) را در یک زمان مشخص نشان می‌دهد.

ترازنامه معمولاً در پایان یک دوره مالی تهیه می‌گردد.

در ترازنامه سه قلم اطلاعاتی دارایی، بدهی و سرمایه مشخص می‌گردد.

صورت سود و زیان (Income Statement)

صورت سود و زیان، یکی از صورت‎های مالی اساسی است که چگونگی و نتیجه عملکرد مالی یک شخصیت حسابداری (واحد گزارشگر) را طی دوره مالی نشان می‎دهد.

به عبارتی صورت‌ حساب سود و زیان، جهت تعیین سود یا زیان ویژه واحد مالی تهیه می‌شود و خلاصه‌‌ای از درآمدها و هزینه‌ها به‌ صورت طبقه‌‌بندی، برای یک دوره زمانی معین را ارائه می‌‌نماید.

گردش سود (زیان) انباشته

این گزارش مکمل صورت‌های سود و زیان و ترازنامه ‌است که ضمن افشای تغییرات انجام‌ شده مرتبط با سنوات قبل، ارتباط منطقی بین صورت سود و زیان با ترازنامه و صورت سود و زیان جامع را فراهم می‌‌سازد.

صورت سود و زیان جامع (Comprehensive Income Statement)

صورت‌ سود و زیان‌ جامع‌ دربرگیرنده‌ کلیه‌ درآمدها و هزینه‌های‌ شناسایی‌ شده‌، اعم از تحقق‌ یافته‌ و تحقق‌ نیافته‌ است‌.

سود یا زیان‌ خالص‌ دوره‌ مالی‌ به عنوان‌ اولین‌ قلم‌ در صورت‌ سود و زیان‌ جامع‌ انعکاس‌ می‌یابد.

این‌ بدان‌ معنی‌ است‌ که‌ مانده نهایی صورت‌ سود و زیان‌ دوره‌، یکی‌ از اقلام‌ صورت‌ سود و زیان‌ جامع‌ است و سایر درآمدها و هزینه‌های‌ شناسایی‌ شده‌، به ‌طور جداگانه‌ در آن انعکاس‌ می‌یابد.

صورت گردش وجوه نقد (Statement Of Cash Flow)

صورت جریان‌های نقدی، منابع عمده دریافت‌های نقدی و همچنین مصارف عمده پرداخت‌های نقدی یک واحد تجاری را برای یک دوره زمانی معین گزارش می‌نماید.

این صورت می‌تواند اطلاعات مفیدی در رابطه با فعالیت‌های یک واحد تجاری در زمینه ایجاد وجه نقد حاصل از عملیات، حفظ و گسترش ظرفیت عملیاتی، توانایی واحد تجاری در ایفای تعهدات مالی خود و همچنین پرداخت سود سهام ارائه نماید.

یادداشت‌های توضیحی (Explanatory notes)

یادداشت‌های‌ توضیحی‌ شامل‌ اطلاعات‌ تشریحی‌ و جزئیات‌ بیشتری‌ از اقلام‌ منعکس‌شده‌ در صورت‌های‌ مالی‌ اساسی‌ است‌، ضمن‌ اینکه‌ اطلاعات‌ دیگری‌ از قبیل‌ بدهی‌های‌ احتمالی‌ و تعهدات‌ را ارائه‌ می‌کند.

این‌ یادداشت‌ها شامل‌ موارد افشای‌ الزامی‌ یا توصیه شده‌ بر اساس‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ یا سایر موارد افشاست‌ که‌ برای‌ دستیابی‌ به‌ ارائه‌ مطلوب‌ ضرورت‌ دارد.

اصطلاحات مرتبط با حقوق و دستمزد

حسابداری حقوق و دستمزد از حوزه‌های بسیار حساس در شرکت‌ها بوده که عهده‌دار محاسبات حقوق و پرداخت آن می‌باشد.

در اینجا تعدادی از اصطلاحات حسابداری حقوق و دستمزد ارائه شده است.

حسابداری حقوق و دستمزد (Payroll accounting)

حسابداری حقوق و دستمزد یکی از زیر مجموعه‌های حسابداری است که محاسبات و ثبت حقوق و دستمزد کارکنان را عهده‌دار است.

واحد کارگزینی (Human Resources Unit)

در اغلب سازمان‌ها مدیریت منابع انسانی از سیستم حقوق و دستمزد جدا است، سیستم حقوق و دستمزد زیر نظر دایره حسابداری فعالیت می‌کند و عملیات مربوط به پردازش لیست حقوق و دستمزد، و پرداخت‌های مربوط به کارکنان را برعهده دارد؛ اما سیستم مدیریت منابع انسانی توسط واحد کارگزینی (واحد منابع انسانی) اداره می‌گردد.

واحد منابع انسانی یا کارگزینی، اطلاعات مربوط به لیست کارکنان (شامل تاریخ استخدام، تاریخ پایان قرارداد، نرخ حقوق و دستمزد و …) را فراهم و در اختیار واحد حسابداری حقوق و دستمزد قرار می‌دهد.

به عبارتی واحد کارگزینی در هر سازمان وظیفه تهیه و تدوین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های استخدامی پرسنل با رعایت قوانین کار و امور اجتماعی و سایر قوانین را برعهده دارد و از طرفی وظایف دیگری همچون آموزش نحوه استفاده از مرخصی و تعیین شرح وظایف، نقل و انتقال پرسنل به سایر بخش‌های واحد تجاری و موارد مشابه را عهده‌دار است.

لیست حقوق و دستمزد (payroll)

لیست حقوق و دستمزد فرمی است که از بخش‌ها و قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است که هر قسمت با توجه به اطلاعات ارائه شده از کارگزینی و دوایر ثبت ورود و خروج و لحاظ قوانین کار تکمیل می‌گردد.

باید بدانید لیست حقوق و دستمزد به یک شکل ثابت نمی‌باشد بلکه بخش‌های آن بر اساس فعالیت شرکت و نوع قراردادهای کار کارکنان با کارفرما و موارد مورد نیاز دیگر تهیه می‌گردد، لیکن به طور کلی یک لیست حقوق و دستمزد معمولاً دارای محل درج موارد زیر می‌باشد:

نام و نام خانوادگی پرسنل شاغل، دستمزد، اضافه کاری، نوبت کاری، شب کاری، فوق‌العاده‌های حق اولاد، حق مسکن، خوار و بار، کمک‌های غیرنقدی، حق ایاب و ذهاب، جمع حقوق و مزایا، ستون کسورات شامل حق بیمه‌های اجتماعی، مالیات، وام و سایر کسورات و ستون مبلغ خالص پرداختی.

هزینه حقوق و دستمزد (Payroll cost)

منظور از حقوق و دستمزد پرداخت مبلغی می‌باشد که به جبران فعالیت‌های کارکنان در یک موسسه یا بنگاه اقتصادی پرداخت می‌شود.

هزینه حقوق و دستمزد مبین سهم نیروی کار در تولید محصولات یا ارائه خدمات می‌باشد، و پس از بهای تمام شده مواد، سهم کلیدی را در بهای تمام شده کالا و خدمات ایفا می‌نماید.

مالیات بر حقوق و دستمزد (Payroll tax)

کارفرما موظف است در زمان تهیه لیست حقوق و دستمزد مالیات متعلق کارگر را با توجه به ضریب جدول مالیاتی پس از کسر معافیت‌های قانونی محاسبه نموده و از حقوق کارگر کسر و به حساب وزارت امور اقتصادی و دارایی واریز نماید.

بنابراین مالیات متعلقه کارگر نیز یکی از کسورات حقوق و دستمزد محسوب می‌گردد.

حق بیمه حقوق و دستمزد (Insurance payroll)

طبق قانون کار هر کارفرما باید ماهانه 7 درصد از حقوق و مزایای هر یک از کارکنان خود را به عنوان حق بیمه سهم کارگر کسر کرده و به همراه حق بیمه سهم کارفرما که 23 درصد است ( 20درصد سهم کارفرما + 3 درصد بیمه بیکاری + 7 درصد سهم کارگر مجموعاً 30 درصد) تا پایان ماه بعد به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز نماید.

اقلام حقوق و دستمزد

در محاسبات حقوق و دستمزد اقلام و مفاهیم گوناگونی وجود داشته که دانستن آنها برای هر حسابدار حقوق و دستمزد الزامی است.

در اینجا تعدادی از اصطلاحات مربوطه جهت آشنایی کاربران ارائه شده است.

کارفرما (Employer)

کارفرما کسی است که یک یا چند نفر را جهت امری به کار گماشته است.

کارمند حقوق بگیر (Salaried staff)

افرادی که در ازای مبلغی تحت عنوان حقوق، وقت خود را در اختیار کارفرما جهت انجام کاری قرار می‌دهند.

نرخ دستمزد (حقوق) (Rate of pay)

برای هر ساعت کار کارمندان و کارگران مبلغی تعیین می‌گردد که به آن نرخ دستمزد هر ساعت کار گفته می‌شود و از ضرب کردن ساعات کاری در این نرخ، حقوق ناخالص به دست می‌آید.

اضافه کاری (Overtime)

به ساعاتی که کارکنان بیش از حداقل ساعت کار قانونی، کار انجام دهند ساعات اضافه کاری گفته می‌شود.

فوق‌العاده اضافه کاری (Overtime premium)

در صورتی که کارکنان در شرایط عادی بیش از حداقل ساعت کار قانونی کار انجام دهند علاوه بر مزد هر ساعت کار، درصدی اضافه بر مزد ساعت کار عادی دریافت خواهد کرد که به آن فوق‌العاده اضافه کاری می‌گویند.

شیفت یا نوبت کار (Shift)

کار نوبتی (شیفتی) عبارت است از کاری که در طول ماه گردش دارد به نحوی که نوبت‌های آن در صبح، عصر یا شب واقع می‌شود.

فوق‌العاده نوبت کاری (Shift premium)

کارگری که در طول ماه به صورت نوبتی کار می‌کند علاوه بر مزد عادی، درصدی از حقوق پایه ماهیانه دریافت خواهد کرد، که این درصد بر اساس نوبت‌های کاری متفاوت است. به این مبلغ اضافه فوق‌العاده نوبت کاری می‌گویند.

فیش حقوق (Pay slip)

جهت اطلاع کارکنان از چگونگی محاسبه، اضافات و کسورات حقوق ماهیانه آنها برگه‎ای تحت عنوان فیش حقوق ماهیانه به آنها داده می‌شود که در آن اطلاعات ماهیانه حقوق درج شده است.

خالص پرداختی با حقوق خالص (Net pay)

مبلغی که بعد از محاسبات، اضافات و کسورات حقوق به کارکنان پرداخت می‌شود؛ حقوق خالص نام دارد و زمانی که بابت آن پرداختی صورت گیرد به آن خالص پرداختی گفته می‌شود.

بیمه بیکاری (Unemployment insurance)

طبق قوانین، کارفرما مبلغی را که در صدی از حقوق ماهانه کارکنان می‌باشد, تحت عنوان بیمه بیکاری باید به سازمان مربوطه پرداخت نماید.

مرخصی زایمان (Maternity rights)

کارکنان زن در هنگام وضع حمل می‌توانند طبق قانون و مقررات از یک نوع مرخصی با عنوان مرخصی زایمان استفاده نمایند.

اصطلاحات مرتبط با دارایی‌های نامشهود

در این مبحث برخی از اصطلاحات مرتبط با دارایی‌های نامشهود ارائه می‌گردد که عبارتند از: دارایی نامشهود، حق اختراع، علامت تجاری، ارز حق الامتیاز، حق تالیف و سرقفلی.

دارایی‌های نامشهود (Intangible assets)

دارایی نامشهود، به دارایی اطلاق می‌شود که غیرپولی، قابل تشخیص و فاقد موجودیت عینی باشد.

حق اختراع (Patent)

پتنت عبارت است از حق انحصاری اعطاء شده توسط مراجع قانونی برای استفاده، تولید و فروش یک محصول یا فعالیت ابداعی برای مدت معین، و نقض آن توسط دیگران مجاز نمی‌باشد.

طبق ماده 33 قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب 1310 “مدت اعتبار ورقه اختراع به تقاضای مخترع 5، 10، 15 و یا حداکثر 20 سال است”.

علامت تجاری (Trademark)

یک علامت تجارى عبارت است از یک اسم، اصطلاح، علامت، نشان یا طرح یا ترکیبى از همهٔ اینها که با هدف شناسایى و تمیز دادن کالاها یا خدمات یک فروشنده یا گروهى از فروشندگان به‌کار مى‌رود و موجب متمایز شدن این کالاها و خدمات از کالاها و خدماتى مى‌شود که توسط رقبا عرضه مى‌گردند.

حق امتیاز (Royalty)

مجوز استفاده از حقوق دیگران است که صاحب حق بر اساس توافق‌نامه در قبال دریافت مبلغ شخصی، امتیاز ساخت و حق فروش تولیدات یا انجام خدمات مشخص، استفاده از نام یا علامت تجاری را به خریدار اعطاء می‌کند.

مثلاً برای نمونه می‌توان به ساخت محصولات شرکت پژو در کارخانه ایران خودرو در قبال پرداخت مبلغی به شرکت پژو توسط ایران خودرو اشاره کرد.

حق تالیف (Copyright)

طبق ماده 12 قانون حمایت از مولفان و هنرمندان مصوب در ماه 1348، حق تالیف عبارت است از حق انحصاری نشر، پخش، عرضه و اجرای اثر هنری یا نوشته‌ای که به مدت عمر پدیدآورنده و سی سال پس از فوت به شخص پدید آورنده و وراث او اعطاء می‌شود.

سرقفلی (Goodwill)

در حقوق ایران، به حقی که تاجر یا صنعتگر در نتیجه جلب مشتری و شهرت و فعالیت خود برای محل کار خود، ایجاد می‌کند، سرقفلی گفته می‌شود.

برخی از اصطلاحات پر کاربرد در حسابداری وجوه نقد

در این مبحث تعدادی از اصطلاحات مرتبط با وجوه نقد جهت آشنایی ارائه شده که عبارتند از: وجوه در راه، کارمزد خدمات بانکی، چک، سفته، برات و حواله بانکی.

وجوه در راه (Cash-In-Transit)

وجه در راه یعنی زمانی که وجوهی به حساب بانکی شرکت واریز شده ولی در صورتحساب یا پرینت بانکی نیامده است.

در تهیه صورت مغایرت بانکی، وجوه در راه به حساب بانک اضافه می‌شود.

کارمزد خدمات بانکی (Banking service fees)

گاهی بانک‌ها بابت خدمات بانکی که انجام می‌دهند مبالغی را تحت عنوان هزینه یا کارمزد خدمات بانکی از حساب اشخاص برداشت می‌کنند، مانند کارمزد صدور دسته چک حساب جاری.

چک (Cheque)

طبق ماده 310 قانون تجارت، چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که درنزد محال علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می‌نماید.

سفته (promissory note)

سفته سندی تجاری است که بر اساس آن شخصی (صادرکننده سفته) تعهد می‌کند مبلغ معینی را در زمان معین یا عندالمطالبه به دیگری (گیرنده سفته) بپردازد.

برات (bill of exchange)

برات نوشته‌ای است که بر اساس آن شخصی به شخص دیگری امر می‌کند مبلغی در وجه یا حواله‌کرد شخص ثالثی در موعد معینی بپردازد.

کسی که برات را صادر می‌کند، برات‌کش یا مُحیل و کسی که برات را باید بپردازد برات‌گیر یا مُحالٌ علیه و کسی که مبلغ برات را دربافت می‌کند، دارندهٔ برات یا مُحالٌ له می‌نامند.

برات‌گیر می‌تواند پرداخت مبلغ برات را قبول کند یا از پذیرش آن خودداری (نکول) نماید.

حواله بانکی (draft)

حواله بانکی نوعی دستور پرداخت است که به موجب آن یک بانک به تقاضای مشتری خود ( اعم از حقیقی و حقوقی ) عهده یکی از بانک‌های کارگزار خود در داخل و خارج از کشور صادر و از او می‌خواهد که وجه آن را به ذینفع حواله پرداخت نماید.

اقلام دارایی‌های جاری

دارایی‌ جاری‌ دارای دو ویژگی و شامل اقلامی اعم از وجه نقد، حساب‌ها و اسناد دریافتنی تجاری و… می‌باشد.

در این بخش، اصطلاحات انگلیسی این حوزه به همراه مختصر توضیحی جهت آشنایی هرچه بیشتر کاربران ارائه می‌گردد.

دارایی جاری (Current assets)

دارایی‌ جاری‌ دارای دو ویژگی است: شامل این‌که انتظار رود طی‌ چرخه‌ عملیاتی‌ معمول‌ واحد تجاری‌ یا ظرف‌ یک سال‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌، هر کدام‌ طولانی‌تر است‌، مصرف‌ یا فروخته‌ شود، یا به‌ وجه‌ نقد یا دارایی‌ دیگری‌ که‌ نقد شدن‌ آن‌ قریب‌ به‌ یقین‌ است‌ تبدیل‌ شود، یا وجه‌ نقد یا معادل‌ وجه‌ نقدی‌ باشد که‌ استفاده‌ از آن‌ محدود نشده‌ است‌.

موجودی نقد (Cash)

پول اعم از نقد، اسکناس و سکه موجود و یا آنچه در حساب‌ها‌ی بانکی در زمان حاضر قابل ‌استفاده باشد.

سرمایه گذاری‌های کوتاه‌مدت (Short-term investments)

به‌ طبقه‌ای‌ از سرمایه‌گذاری‌ها گفته‌ می‌شود که‌ سرمایه‌گذاری‌ بلندمدت‌ نباشد.

حساب‌های دریافتنی (Account receivable)

مبلغ طلب تجاری از مشتریان برای حساب‌های دارای حساب فروش.

حساب‌های دریافتنی به ‌عنوان دارایی‌های جاری در ترازنامه دسته‌بندی می‌شوند. اما از پیش‌پرداخت‌ها و حساب‌های دریافتنی و در ارتباط با اصل احتیاط، ذخیره مطالبات غیر قابل وصول نمایش داده می‌شود.

این ذخیره بر مبنای سابقه شرکت از مطالبات غیر قابل وصول و انتظارات جاری آن تعیین می‌شود.

یک ذخیره کلی اغلب مبتنی بر درصدی از کل فروش نسیه می‌باشد. برای مثال 2 درصد فروش نسیه در طول دوره.

موجودی مواد و کالا (Inventories)

در صنایع اقلام موجودی مواد، محصول در جریان ساخت و کالای ساخته را شامل می‌شود.

از اقلام موجودی اول و پایان سال و تفاوت بین این دو برای تعیین بهای تمام‌شده‌ کالای فروش رفته و درج آن در صورت سود و زیان استفاده می‌شود.

به عبارت دیگر، موجودی‌ مواد و کالا و کار در جریان‌ پیشرفت‌ پیمان‌های‌ بلندمدت‌، صرف‌ نظر از اینکه‌ ممکن‌ است‌ اقلامی‌ از آن‌ احتمالاً ظرف‌ یک‌ سال‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌ یا یک‌ چرخه‌ عملیاتی‌ معمول‌ نقد نشود.

در پایان

عملیات حسابداری که از ابتدای دوره مالی تا پایان دوره انجام می‌شود عبارتند از:

• جمع‌آوری اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی شامل گردآوری شواهد و مدارک مثبته
• تجزیه و تحلیل رویدادهای مالی و ثبت آن‌ها در سند حسابداری
• ثبت رویدادهای مالی در دفتر روزنامه
• انتقال اطلاعات از دفتر روزنامه به دفتر کل
• تهیه تراز آزمایشی اصلاح نشده
• اصلاح و تعدیل حساب‌ها
• تهیه تراز آزمایشی اصلاح شده
• تهیه صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد
• بستن حساب‌های موقت
• تهیه تراز آزمایشی اختتامیه
• و تهیه ترازنامه.

 

منابع:

فرهنگ اصطلاحات حسابداری، نوشته سجادی‌نژاد و اکبری

فرهنگی تشریحی حسابداری آکسفورد

فرهنگ تخصصی حسابداری میر

وب‌سایت دکتر تفتیان