حسابداری مالی یک شاخه ویژه حسابداری است که معاملات مالی شرکت را ردیابی می کند. با استفاده از استاندارد حسابداری معاملات ثبت، خلاصه و در گزارش مالی یا صورت مالی مانند صورت سود و یا صورت وضعیت مالی ارائه می شود.
شرکت‌ها صورت های مالی را براساس یک برنامه معمول صادر می‌کنند. گیرندگان اصلی صاحبان سهام یا سهامداران و همچنین وام دهندگان خاص هستند. اگر سهام یک شرکت به صورت عمومی معامله شود، صورت‌های مالی (و سایر گزارش‌های مالی) آن به طور گسترده منتشر میشود و اطلاعات احتمالاً به افراد خارج سازمان مانند رقبا، مشتریان، کارمندان، سازمان‌های کارگری و تحلیلگران سرمایه‌گذاری می رسد.
ذکر این نکته مهم است که هدف از حسابداری مالی گزارش کردن ارزش یک شرکت نیست. بلکه هدف آن ارائه اطلاعات کافی برای دیگران برای ارزیابی ارزش یک شرکت برای خودشان است.
از آنجا که صورت‌های مالی خارجی توسط افراد مختلف به طرق مختلف مورد استفاده قرار می گیرد، حسابداری مالی دارای قوانینی مشترک است که به عنوان استانداردهای حسابداری و به عنوان اصول پذیرفته شده حسابداری (GAAP) شناخته می شود.
مبنای نقدی در حسابداری مالی
بر اساس مبنای نقدی کلیه رویدادهای مالی هنگامی در دفاتر ثبت می شوند که وجه نقد مورد مبادله قرار گرفته باشد به بیان ساده‌تر، در این مبنا همیشه یک طرف سند حسابداری وجه نقد قرار دارد. این روش بسیار ساده بوده ولی از طرفی ممکن است اطلاعات درستی در اختیار استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری قرار ندهد.
ورود دوگانه و مبنای تعهدی حسابداری
در قلب حسابداری مالی سیستمی شناخته می شود که به عنوان دفترداری دوبل (یا “حسابداری دوبل یا دوگانه”) شناخته می شود. هر معامله مالی که یک شرکت انجام می دهد با استفاده از این سیستم ثبت می شود.
اصطلاح “ورود مضاعف یا دوگانه” بدان معنی است که هر معامله حداقل روی دو حساب تأثیر می گذارد. به عنوان مثال ، اگر شرکتی 50 میلیون تومان از بانک خود وام بگیرد، حساب نقد شرکت افزایش یافته و حساب قابل پرداخت شرکت افزایش می یابد. ورود دوگانه همچنین به این معنی است که یکی از حساب ها باید مبلغی را به عنوان بدهی وارد کرده باشد و یکی از حساب ها باید مبلغی را به عنوان اعتبار وارد کند.
برای هر معامله مشخص، مبلغ بدهی باید برابر با مقدار اعتبار باشد. مزیت حسابداری دوگانه این است که در هر زمان مشخص، مانده حساب دارایی شرکت با مانده بدهی آن و حساب سهامداران سهام (یا صاحب آن) برابر خواهد بود.
براساس مبنای تعهدی، درآمد هنگام شناسایی ثبت می شود، نه هنگام دریافت پول. به همین ترتیب، هزینه ها هنگام تحقق ثبت می شوند ، نه هنگام پرداخت. به عنوان مثال، اگرچه ناشر مجله برای اشتراک سالانه چک 600 هزار تومانی از مشتری دریافت می کند، ناشر مبلغ ماهانه 50 هزار تومان (یک دوازدهم مبلغ اشتراک سالانه) را به عنوان درآمد ثبت می کند. به همین ترتیب، هر ماه هزینه مالیات بر دارایی خود را به عنوان یک دوازدهم لایحه سالانه مالیات بر املاک ثبت می کند. با پیروی از مبنای تعهدی حسابداری، سودآوری، دارایی ها، بدهی ها و سایر اطلاعات مالی شرکت با واقعیت اقتصادی مطابقت بیشتری دارد.
اصول حسابداری
اگر قرار باشد حسابداری مالی مفید باشد، گزارش های یک شرکت باید معتبر، قابل فهم و قابل مقایسه با سایر شرکت ها باشد. برای این منظور، حسابداری مالی از مجموعه قوانین متداولی پیروی می کند که به عنوان استانداردهای حسابداری یا اصول حسابداری عمومی پذیرفته شده، شناخته می شوند.
چهار صورت مالی اساسی چیست؟
چهار صورت مالی اساسی مورد استفاده در حسابداری مالی به شرح زیر است:
صورت سود و زیان
صورت سود و زیان، درآمد خالص شرکت برای مدت زمان مشخص است. این کل درآمد یک شرکت منهای کل هزینه های آن است. همچنین در حسابداری مالی به “صورت سود و زیان” بیانیه سود نیز گفته میشود.
صورت سود و زیان جامع
صورت سود و زیان جامع یک صورت مالی است که هم درآمد خالص و هم سایر درآمد جامع را خلاصه می کند. درآمد خالص نتیجه ای است که با تهیه صورت سود و زیان حاصل می شود. در حالی که، صورت سود و زیان جامع شامل کلیه سودها و ضررهای غیرواقعی دارایی است که در صورت سود و زیان منعکس نشده است. این یک سند محکم تر است که اغلب توسط شرکت های بزرگ استفاده می شود.
صورت وضعیت مالی
صورت وضعیت مالی (که در استاندارد جدید حسابداری جایگزین ترازنامه شده است). به زبان ساده نشان می دهد که یک شرکت در یک تاریخ خاص چه میزان دارایی ، بدهی و سرمایه دارد.
دارایی ها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- پول نقد
- حساب های دریافتنی
- سرمایه گذاری (از جمله املاک و مستغلات)
- ساختمانها
- دستگاه ها و تجهیزات
- وسایل نقلیه
- دارایی های نامشهود (مانند حق ثبت اختراع)
تعهدات یا بدهی ها می تواند شامل موارد زیر باشد:
- حسابهای قابل پرداخت
- وام های قابل پرداخت
- درآمد غیرمستقیم (محصول یا خدماتی که مشتری هزینه آن را پرداخت کرده است اما شرکت هنوز آن را ارائه نداده است)
- مالیات معوق
- مالیات های جاری
- حقوق و دستمزد (بدهی اما هنوز پرداخت نشده است)
- تعهدات گارانتی
- وامها
سرمایه می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سهام (سهام ترجیحی و عادی)
- سود پایدار (پولی که باید برای تجارت دوباره سرمایه گذاری شود)
- درآمد جامع (سود یا زیان در سرمایه گذاری های شرکت در یک بازه زمانی خاص)
در یک صورت وضعیت مالی (ترازنامه)، دارایی = بدهی + سرمایه.
صورت جریان وجوه نقد
صورت جریان وجوه نقد کلیه درآمدها و بدهی های یک شرکت را در یک بازه زمانی مشخص به طور کامل شرح می دهد. این صورت مالی فقط مربوط به پول نقد است، زیرا این صورت مالی شامل هزینه های استهلاک نمی شود (مانند صورت سود و زیان).
صورت جریان وجوه نقد ماندگاری یک شرکت در کوتاه مدت را بررسی میکند به این ترتیب که که آیا شرکت سرمایه درگردش کافی برای پرداخت بدهی ها و حقوق کارمندان خود دارد یا خیر؟
صورت سود انباشته
این میزان درآمد شرکت پس از پرداخت سود سهامداران است. درآمد انباشته که معمولاً به عنوان سود انباشته شناخته می شود، شامل بخشی از درآمد خالص است که توسط یک شرکت در طول زمان حفظ می شود، نه اینکه به عنوان سود تقسیم شود. هرگونه درآمد انباشته معمولاً توسط شرکت برای سرمایه گذاری مجدد در مشاغل اصلی خود یا پرداخت بدهی خود استفاده می شود.
(همچنین می‌توانید آموزش جامع تهیه صورت‌های مالی را اینجا ببینید)
حرف آخر
حسابداری مالی فقط به یک بخش در زمینه حسابداری تجاری مربوط میشود. اطلاعات تهیه شده توسط این واحد به طور کلی داخلی است (در خارج از شرکت توزیع نمی شود.) و اصولاً توسط مدیریت برای تصمیم گیری های آینده و روشن شدن مسیر راه بنگاه اقتصادی استفاده می شود. سایر بخش‌های حوزه حسابداری شامل حسابداری هزینه، حسابداری مالیات و حسابرسی است. با شرکت در دوره‌های آموزش حسابداری موسسه پژوهش و آموزش همکاران سیستم برای ورود به بازارکار و یا ارتقا شغلی خود را آماده کنید.
گردآورندگان: عرفان ستایشی، محمدجواد حسینی
منابع: accountingcoach , investopedia
بسیار عالی 👏🏼👏🏼