حسابداری خدماتی به شاخه ای از حسابداری شرکتی گفته میشود که فعالیت بسیاری از شرکتها را در بر میگیرد. بر خلاف تصور عامه، میزان نیاز به این نوع از حسابداری بسیار زیاد است. شاید این طور به نظر برسد که حسابداری بازرگانی و یا تولیدی پردرآمدتر از حسابداری خدماتی است، اما در واقع همه شرکت ها به نحوی درگیر خدمات دهی به مشتری می شوند؛ حتی شرکت های بازرگانی و تولیدی.
در این مقاله قصد داریم به بررسی مفهوم حسابداری خدماتی، اهمیت آن در محیط کسب و کار، روشها و تکنیکهای حسابداری خدماتی، و چگونگی تأثیر آن بر سازمانها بپردازیم.
مفهوم حسابداری خدماتی
حسابداری خدماتی یک رویکرد و روش حسابداری است که به ثبت و ارزیابی تراکنشها و رویدادهای مرتبط با خدمات میپردازد. در حسابداری خدماتی، تراکنشهای مرتبط با ارائه خدمات به مشتریان، تأمین کنندگان، و دیگر ارتباطات سازمان با موجودیتهای خارجی ثبت و رصد میشوند.
حسابداری خدماتی با جمعآوری اسناد آغاز شده و به بستن حسابها ختم میشود و در واقع شامل مجموعه فعالیتهایی است که در پایان یک دوره مالی به منظور ارزیابی عملکرد سازمان صورت میگیرد.
مدیریت هوشمندانه و ثبت دقیق اطلاعات مالی شرکتهای خدماتی، طبقهبندی و ارائه گزارش با سرعت و دقت بالا از جمله فعالیتهای انجام گرفته در حسابداری خدماتی به شمار میآیند.
اهمیت حسابداری خدماتی
- ارائه اطلاعات دقیق: حسابداری خدماتی به سازمانها کمک میکند تا اطلاعات دقیق و جامع در مورد تراکنشها و رویدادهای خدماتی خود داشته باشند. این اطلاعات میتواند به اتخاذ تصمیمات بهتر و بهبود عملکرد کمک کند.
- مدیریت هزینهها: حسابداری خدماتی به سازمانها امکان میدهد تا هزینههای مرتبط با ارائه خدمات را مدیریت کرده و بهینهسازی کنند.
- تحلیل سودآوری: این نوع حسابداری به سازمانها امکان تجزیه و تحلیل سودآوری خدمات مختلف را میدهد و بهترین استراتژیها را برای توسعه خدمات ارائه شده مشخص میکند.
روشها و تکنیکهای حسابداری خدماتی
- ثبت تراکنشهای مالی: در این مرحله، تراکنشهای مالی مرتبط با خدمات به دقت ثبت و دستهبندی میشوند. این شامل دریافت و پرداخت وجوه، حسابهای مشتریان، و حسابهای تأمین کنندگان است.
- تعیین هزینهها: هزینههای مرتبط با ارائه خدمات از جمله هزینههای متغیر و هزینههای ثابت محاسبه میشود.
- تجزیه و تحلیل سودآوری: با تجمیع اطلاعات مالی و هزینهها، سودآوری هر خدمت یا پروژه محاسبه میشود. این اطلاعات به تصمیمگیری در مورد توسعه خدمات و تغییرات مورد نیاز کمک میکند.
تأثیر حسابداری خدماتی بر سازمانها
- افزایش بهرهوری: حسابداری خدماتی با بهینهسازی مدیریت هزینهها و سودآوری، به سازمانها کمک میکند تا بهرهوری خدمات خود را افزایش دهند.
- افزایش رقابتپذیری: با تحلیل دقیق سودآوری خدمات و بهبود ارائه خدمات، سازمانها میتوانند رقابتپذیری خود را در بازار افزایش دهند.
- تصمیمگیری بهتر: حسابداری خدماتی اطلاعات دقیقی را ارائه میدهد که به مدیران سازمان کمک میکند تصمیمات بهتری را اتخاذ کنند.
حسابداری خدماتی شامل چه مواردی میشود؟
حسابداری شرکت خدماتی به شکلی کاملا متفاوت با دیگر شرکت ها انجام می شود؛ اما شباهت هایی نیز بین آنها وجود دارد. بر خلاف شرکت های بازرگانی و تولیدی در این شرکت ها روی فروش کالا حسابی انجام نمی شود، بلکه هزینه در ازای خدماتی است که ارائه می شود. نحوه محاسبه قیمت تعیین شده برای خدمات نیز دارای استانداردهایی است که قانون بیشتر آنها را تعیین نموده است.
حسابداری در یک شرکت خدماتی دارای سه مرحله کاملا مجزا است:
مرحله اول
مجموعه اقداماتی که در یک دوره مشخص مالی انجام شده مورد بررسی قرار می گیرد. در این مرحله به زبان ساده رویدادهای مالی برای تخمین و برآورد داده های اولیه گردآوری می شود. با این کار می توان مقدار سرمایه، بدهی و دارایی های شرکت، صدور سندها حسابداری انجام می شود. سازماندهی مدارک نیز باید بر اساس تاریخ انجام شود تا ترتیب بدهکاری و بستانکاری شرکت، دفترنویسی، جابجایی اطلاعات از دفتر روزنامه به دفتر کل و سپس به دفتر معین با سهولت انجام شود.
مرحله دوم
در مرحله دوم حسابدار شرکت خدماتی ترازهای آزمایش دفاتر کل و موقت را آماده می نماید. فعالیت دیگری که باید انجام شود مورد سنجش قرار دادن گردش حساب و ستون های بدهکار و بستانکار در یک دوره مشخص است.
مرحله سوم
این مرحله فعالیت هایی است که حسابداری در پایان سال مالی یک شرکت خدماتی باید انجام دهد. این فعالیت ها شامل تهیه کاربرگ برای نمابش سود و زیان شرکت، تهیه ترازنامه، بستن حساب های سود و زیان موقت می شود.
چرخه حسابداری در شرکت های خدماتی
حسابداری خدماتی نیز همچون دیگر سیستم های حسابداری دارای یک چرخه مشخص است که از جمع آوری اطلاعات شروع می شود و به گزارشات مالی ختم می گردد. در زیر به ترتیب مراحل این چرخه را نام می بریم:
- جمع آوری اسناد مالی
- طبقهبندی اطلاعات مالی
- اطمینان از صحت اطلاعات مالی
- ثبت و درج آرتیکل های حسابداری
- انتقال اطلاعات مالی از دفتر روزنامه به دفاتر کل و معین
- مانده گیری از حساب ها
- تهیه تراز آزمایشی
- اصلاحات در صورت نیاز
- تهیه صورت های مالی
- بستن حساب ها
چه شرکتهایی از حسابداری خدماتی استفاده میکنند؟
حسابداری خدماتی یک مدل حسابداری که بسیاری از شرکتها و سازمانها از آن استفاده میکنند، به ویژه در صنایع خدماتی مانند حمل و نقل، فناوری اطلاعات، مشاوره و خدمات حقوقی و حسابداری مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از شرکتهایی که از حسابداری خدماتی استفاده میکنند عبارتند از:
- شرکتهای مشاوره: شرکتهای مشاوره مانند شرکتهای مشاوره مدیریت، مشاوره بازرگانی، مشاوره فناوری اطلاعات و غیره، برای مدیریت هزینهها، پیش بینی درآمدها و سودآوری، و ارزیابی عملکرد خدمات خود، از حسابداری خدماتی استفاده میکنند.
- شرکتهای حمل و نقل: شرکتهای حمل و نقل مانند شرکتهای حمل و نقل جادهای، دریایی و هوایی نیز از حسابداری خدماتی برای محاسبه هزینههای حمل و نقل، تعیین قیمت، و ارزیابی عملکرد خود استفاده میکنند.
- شرکتهای خدمات حقوقی و حسابداری: شرکتهای حقوقی و حسابداری نیز از حسابداری خدماتی برای مدیریت هزینهها، پیش بینی درآمدها و سودآوری، و ارزیابی عملکرد خدمات خود استفاده میکنند.
- شرکتهای فناوری اطلاعات: شرکتهای فناوری اطلاعات نیز از حسابداری خدماتی برای مدیریت هزینهها، پیش بینی درآمدها و سودآوری، و ارزیابی عملکرد خدمات خود استفاده میکنند.
به طور کلی، بسیاری از شرکتها و سازمانها، به ویژه در صنایع خدماتی، از حسابداری خدماتی به عنوان ابزاری برای مدیریت هزینهها، پیش بینی درآمدها و سودآوری، و ارزیابی عملکرد خود استفاده میکنند.
آیا حسابداری خدماتی برای شرکتهای کوچک هم مناسب است؟
حسابداری خدماتی برای شرکتهای کوچک نیز مناسب است. در واقع، برای شرکتهای کوچک بسیار مهم است که دقیقاً بتوانند مدیریت هزینههای خود را انجام دهند و به پیش بینی درآمدها و سودآوری بپردازند. همچنین، بهبود عملکرد خدمات و ارتباط با مشتریان برای شرکتهای کوچک نیز بسیار مهم است و حسابداری خدماتی میتواند در این زمینه به آنها کمک کند.
به علاوه، با استفاده از حسابداری خدماتی، شرکتهای کوچک میتوانند به بهبود مدیریت مالی خود بپردازند و به صورت بهینه با منابع خود رفتار کنند. همچنین، حسابداری خدماتی میتواند به شرکتهای کوچک کمک کند تا به کارآفرینی و رشد خود ادامه دهند و در بازار رقابتی موفق عمل کنند.
در کل، حسابداری خدماتی یک ابزار قدرتمند برای مدیریت مالی و بهبود عملکرد خدمات است که به شرکتهای کوچک نیز کمک میکند تا به صورت بهینه با منابع خود رفتار کنند و رشد خود را ادامه دهند.
نرم افزار حسابداری مناسب برای شرکت خدماتی
نرم افزاری که برای یک شرکت خدماتی مناسب است، دارای ویژگیهایی همچون قابلیت تعیین نوع فروش در خدمات متفاوت است. به عبارتی نرم افزار باید مدیریت فروش خدمات را به حسابدار بسپارد. صورت حساب مشتری باید در لحظه آماده شود تا شرکت بتواند ارتباط بهتری با مشتری به دست آورد. مدل های مختلف پورسانت و عدم تسویه فاکتور نیز باید در نرم افزار گنجانده شده باشد.
نرم افزار باید قابلیت مدیریت دریافتی ها و پرداخت ها را داشته باشد. یک نرم افزار مناسب شرکت خدماتی قادر است به صورت خودکار مغایرت بانکی را به دست آورد. نرم افزار سپیدار از جمله نرم افزارهایی است که این ویژگی ها را در اختیار شرکت های کوچک و متوسط خدماتی قرار می دهد.
موسسه پژوهش و آموزش همکاران سیستم دورههای آموزش جامع نرم افزار سپیدار را برگزار میکند. برای مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما در موسسه آموزش همکاران سیستم تماس بگیرید.
نتیجه گیری
حسابداری خدماتی به مجموعهای از فعالیتهایی گفته میشود که حسابداری شرکت های خدماتی و بازرگانی در مسیر آزمایش و تصدیق همخوانی ستونهای بدهکار و بستانکار از دفتر روزنامه با ستونهای مشابه در تراز آزمایشی از حسابهای معین و کل انجام میدهد.
مدیریت هوشمندانه و ثبت اطلاعات مالی شرکتها، طبقهبندی و گزارش دهی با سرعت و دقت بالا در حیطه فعالیتهای حسابداری خدماتی قرار میگیرد.