سامانه ارسال معاملات فصلی که از زیر مجموعه های سایت عملیات الکترونیک مالیاتی کشور بوده، سامانه‌ای است که مودیان مالیاتی باید صورت معاملات و خرید و فروش های خود را که در طول یک فصل انجام گرفته، در پایان فصل در آن ثبت نمایند. به این ترتیب، از یک سو، مودیان مالیاتی به دلیل کم بودن حجم اطلاعات، اطلاعات معاملات خود را با سرعت و صحت بیشتری در سامانه وارد کرده؛ از سوی دیگر، مامورین مالیاتی نیز با سرعت و دقت بیشتری به اطلاعات مالیاتی مودیان رسیدگی کرده و مالیات آنها را محاسبه می نمایند.
صورت معاملات فصلی چیست؟
صورت معاملات فصلی، گزارشی است که شرکت‌ها و سازمان‌ها به طور دوره‌ای و هر فصل تهیه می‌کنند تا به جمع‌آوری و ارائه اطلاعات مالی و عملکردی خود در طول فصل‌های مالی بپردازند. این گزارش شامل اطلاعات مالی مانند فروش، سود و زیان، هزینه‌ها، و سایر موارد مالی مرتبط با فعالیت‌های شرکت در طول فصل مربوطه می‌باشد.
هدف اصلی از تهیه صورت معاملات فصلی، اطلاع‌رسانی به سرمایه‌گذاران، بانک‌ها، مدیران، و دیگر نهادهای مالی و اقتصادی است تا آنها بتوانند از وضعیت مالی و عملکرد شرکت در طول هر فصل مطلع شوند و تصمیمات خود را بر اساس این اطلاعات اتخاذ کنند.
تعریف صورت معاملات فصلی
تهیه گزارش معاملات فصلی، راهی سریع و آسان برای ارزیابی و پرداخت مالیات اشخاص حقوقی و حقیقی است. برای دقت بیشتر و کاهش خطا در محاسبه مالیات، می‌توان از صورت معاملات فصل به فصل استفاده کرد. برای این کار، صاحبان کسب و کارهای مشمول، باید فهرست معاملات خود را به شکل فصلی در سامانه آنلاین یا آفلاین سازمان امور مالیاتی ثبت کنند. اگرچه صورت معاملات فصل به فصل با صورت مالیات بر ارزش افزوده یکسان است اما ماهیت دریافت آن با هم تفاوت دارد.
این صورت، راهی برای شفاف‌تر کردن معاملات و مالیات معامله گران است. یعنی مودیان مالیاتی باید در عین پرداخت مالیات معاملات فصلی، مالیات بر ارزش افزوده را هم پرداخت کنند. این صورت، باید در فواصل 3 ماهه به سامانه سازمان امور مالیاتی ارسال شود. نحوه تهیه و تنظیم آن هم با استاندارد و مقررات خاصی انجام می‌شود.
ورود به سامانه ارسال معاملات فصلی
برای اینکه مودیان مالیاتی بتوانند برای ثبت اظهارنامه فصلی در سامانه ارسال معاملات فصلی اقدام نمایند، نخست باید وارد این سامانه شوند. به همین دلیلی در این بخش از مقاله به توضیح نحوه ورود به سامانه ارسال معاملات فصلی می پردازیم.
- مرورگر دستگاه خود را باز کرده و عبارت (سامانه عملیات الکترونیک مالیاتی ) را جست و جو نمایید. در صفحه نتایج جست و جوها بر روی لینکی که آدرس آن tax.gov.ir می باشد، کلیک کنید.
- وارد صفحه اصلی سایت عملیات الکترونیک مالیاتی شدید، بر روی گزینه (صورت معاملات فصلی الکترونیک) کلیک نمایید.
- در صفحه جدید، راهنمایی های مرتبط با سامانه معاملات فصلی را ملاحظه می کنید. پس از مطالعه این متن ، دکمه (سامانه صورت معاملات) را بزنید.
- در این صفحه، نام کاربری و کلمه عبوری را که در هنگام ثبت نام در سایت عملیات الکترونیک مالیاتی دریافت کرده اید را در کادرهای مربوطه وارد کرده و پس از وارد کردن عبارت امنیتی، دکمه ورود را بزنید.
مراحل ورود به سامانه ارسال معاملات فصلی به پایان رسیده و شما وارد سامانه ارسال معاملات فصلی شده‌اید.
نحوه ارسال گزارش در سامانه ارائه معاملات فصلی
پس از آموزش ورود به سامانه ارسال گزارش معاملات فصلی، نوبت به بررسی نحوه ثبت یا ارسال اطلاعات مربوط به معاملات فصلی می‌رسد. این سامانه یکی از جدیدترین سایت‌های امور مالیاتی کشور محسوب می‌شود؛ به همین دلیل ممکن است بسیاری از افراد با مشکل ورود به سامانه معاملات فصلی و ارسال گزارش‌های معاملات روبه‌رو شوند. در این بخش به مراحل ثبت گزارش معاملات پرداخته شده است تا افراد به راحتی بتوانند فرایند ثبت اطلاعات را پشت سر بگذارند.
- پس از ورود به سامانه ارسال معاملات فصلی خرید و فروش، گزینه‌های موجود در صفحه سامانه برای شما نمایان می‌شوند. حال باتوجهبه ثبت گزارش خرید یا فروش خود، گزینه «گزارش خرید» یا «گزارش فروش» را انتخاب کنید.
- در صفحه جدیدی که باز می‌شود، اطلاعات مربوط به گزارش‌های قبلی و اطلاعات کاربری آن وجود دارند. برای ثبت گزارش جدید مربوط به معاملات خود باید گزینه «ایجاد» در پایین صفحه را انتخاب کنید.
- در صفحه جدید، باید اولین گزینه یعنی «ثبت رکورد جدید» را انتخاب کرده تا امکان وارد کردن اطلاعات برای شما فراهم شود.
- در این مرحله وارد بخش مربوط به فرم ارسال گزارش می‌شوید. در این قسمت باید اطلاعات خود را در کادرهای تعیین شده وارد کرده و خرید، فروش و یا معاملات خود را با دقت ثبت کنید. پس از وارد کردن اطلاعات به صورت کامل، آنها را تأیید کنید.
- حال یک تصویر کلی از اطلاعات وارده برای شما نمایش داده می‌شود. بهتر است در این مرحله دوباره آنها را بررسی کنید تا از صحت آن اطمینان پیدا کنید. اگر همه اطلاعات به درستی ثبت شده بودند، گزینه “ثبت نهایی” را انتخاب کنید.
مشاهده سوابق صورت معاملات فصلی
برخی از مودیان مالیاتی تمایل به مشاهده سوابق صورت معاملات فصلی خود دارند و گاهی لازم است اطلاعاتی را از قسمت سوابق صورت معاملات فصلی مربوط به خود بردارند. از طریق سامانه اظهار معاملات فصلی امکان مشاهده سوابق صورت معاملات فصلی وجود دارد. روش مشاهده این اطلاعات تقریبا شبیه به ثبت اطلاعات است. در این قسمت از مقاله به‌طورکامل به مراحل انجام این کار می‌پردازیم تا در صورت نیاز بتوانید برای مشاهده اطلاعات مربوطه اقدام کنید.
- در مرحله اول آدرس سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی یعنی tax.gov.ir را در مرورگر خود وارد کنید و طبق مراحلی که پیش‌تر توضیح دادیم، با وارد کردن نام کاربری و رمز عبور وارد سامانه ارسال الکترونیکی معاملات فصلی شوید.
- در قسمت بعدی گزینه‌های متعددی را می‌بینید که یکی از آنها «مشاهده سوابق» است. با انتخاب این گزینه وارد بخش دیگری می‌شوید که باید باتوجهبه نوع اطلاعات درخواستی گزینه موردنظر را انتخاب کنید.
- پس از انتخاب این گزینه وارد بخش دیگری می‌شوید. حال بسته به نوع درخواست خود یکی از گزینه‌های (کل اطلاعات، جستجوی کد رهگیری، گزارش بر اساس سال و فصل یا گزارش بر اساس شناسه/شماره ملی) را انتخاب کنید.
- بعد از انتخاب گزینه موردنظر، می‌توانید همه اطلاعات مربوط به سوابق صورت معاملات خود را مشاهده کنید. گزینه‌ای به نام “خلاصه گزارش‌ها” نیز وجود دارد که با انتخاب آن می‌توانید جزئیات مربوط به اطلاعات خود را مشاهده کنید.
ارسال نکردن فهرست معاملات فصلی مشمول چه جرائمی خواهد شد؟
ارسال نکردن فهرست معاملات مشمول جریمه‌ای معادل 1% مبلغ معاملاتی که فهرست آنها ارائه نشده است، خواهد بود.
در‌صورتی که سال مالی شرکت اواسط یکی از فصول باشد، ارسال معاملات فصلی چگونه انجام می‌شود؟
چنانچه انتهای سال مالی اشخاص حقوقی در خلال یکی از فصل‌های سال شمسی باشد، برای فصل شمسی مذکور دو فهرست معامله تنظیم و ارسال می‌شود؛ به‌گونه‌ای که از ابتدای فصل شمسی تا پایان سال مالی یک فهرست و همچنین از ابتدای سال مالی تا پایان فصل شمسی مذکور نیز یک فهرست جداگانه تسلیم خواهد شد.
سخن آخر
قانونگذار با استناد به ماده 169 قانون مالیات به گزارشات و معاملات فصلی اشاره کرده است، که کلیه مودیان مالیاتی ملزم به پرداخت مالیات هستند، که مطابق این قانون مودیان مالیاتی سالانه باید 4 مرتبه ارسال گزارش فصلی داشته باشند. یعنی گزارشات مالی خود را بدون هیچ کم و کاستی به سازمان امور مالیاتی تحویل دهند.
ارسال صورت معاملات فصلی یکی از مهم ترین اسناد مالی در نظام جمهوری اسلامی ایران می باشد. سازمان امور مالیاتی کشور به منظور ایجاد عدالت مسئول دریافت گزارشات مالیاتی مودیان می باشد. بنابراین کلیه مودیان مالیاتی موظف به ارسال گزارش فصلی خواهند بود.