در جواب به سوال حسابرسی چیست می‌توانیم بگوییم که در حسابرسی اسناد، صورت‌ها و فعالیت‌های مالی یک مجموعه به‌منظور کشف تقلب و اشتباه، ارزیابی و صحت‌سنجی شده و در قالب گزارش‌های استاندارد ارائه می‌شوند. حسابرسی، نهاد بالادستی حسابداری محسوب می‌شود و یکی از مشاغل مهم و حیاتی است.
در این مقاله به تعریف اصول حسابرسی خواهیم پرداخت و انواع آن را با هم بررسی می‌کنیم. خواندن این مقاله را به مدیران شرکت‌ها، صاحبان کسب‌وکار و مدیران مالی پیشنهاد می‌کنیم.
حسابرسی چیست؟
حسابرسی به معنی بازرسی اسناد حسابداری، صورت‌های مالی و شواهد مالی است. در حسابرسی، درستی و نادرستی اسناد و صورت‌های مالی موجود در واحد حسابداری، توسط یک فرد یا مجموعه مستقل سنجش می‌شود. حسابرسانی که از طرف یک شرکت حسابداری، مسئولیت حسابرسی شرکت‌های دیگر را بر عهده می‌گیرند، باید از سیستم‌های کنترل داخلی آگاهی داشته و اسناد و مدارک و صورت‌های مالی شرکت را به‌طور کامل بررسی کنند.
رشته حسابرسی به منظور آموزش افرادی است که علاوه بر داشتن تسلط علمی، با سیستم‌های مالی و حسابداری آشنا باشند و توانایی انجام فعالیت های صحیح و موشکافانه بر مبنای شواهد کافی را داشته باشند. حسابرسی بر مبنای استانداردهایی تعیین می‌شود که توسط یک موسسه بالادستی ابلاغ خواهد شد.
هدف از حسابرسی چیست؟
به طور کلی می‌توان گفت هدف از حسابرسی، این است که مشخص شود وضعیت مالی مجموعه یا سازمان با گزارش های ارائه شده مطابقت دارد یا خیر و این که مدیران از تطابق صورت های مالی بر اساس استانداردهای حسابداری اطمینان حاصل کنند.
بررسی اسناد مالی همراه با اظهار نظر حسابرس است. اظهار نظر حسابرس، میزان اتکا به صورت‌های مالی را تأیید یا رد می‌کند. بنابراین رشته حسابرسی به منظور آموزش افرادی است، که علاوه بر داشتن تسلط علمی، با سیستم‌های مالی و حسابداری آشنا باشند و توانایی انجام فعالیت های صحیح و موشکافانه بر مبنای شواهد کافی را داشته باشند.
اصول حسابرسی چیست؟
به طور کلی اصول حسابرسی براساس موارد مختلفی ایجاد شده است و معمولا جهت ارائه گزارش حسابرسی از یک حسابرس مستقل کمک می‌گیرند.
امروزه جهت حسابرسی شرکت‌های دولتی، دیوان محاسبات کشور وارد عمل می‌شود. معمولا گزارش بدست آمده، به مرجعی که از قبل مشخص شده ارائه داده خواهد شد و حسابرس به گزارش‌های مالی یک مجموعه اعتبار لازم را خواهد داد. برخی از این اصول عبارتند از:
- بیان حدود رسیدگی، برای تعیین و محدود کردن مسئولیت حسابرسان است.
- هدف اصلی حسابرسی تعیین مطلوبیت ارائه صورت های مالی است.
- بر اساس استانداردهای حسابرسی، حسابرس باید سیستم کنترل های داخلی شرکت را بررسی و ارزیابی نماید.
- برخوردار بودن از دانش و تجربه حرفه ای جزء استانداردهای عمومی حسابرسی است.
- موضوع اصلی مورد رسیدگی حسابرس مستقل صورت های مالی است.
- رسیدگی های حسابرس مستقل بر اساس گزارش حسابرس فراهم می‌شود.
- موضوع برنامه‌ریزی کار حسابرسان در بند حدود رسیدگی در تعریف کار حسابرسی عنوان می شود.
- استانداردهای اجرای عملیات شامل کسب شناخت از ساختار کنترل داخلی توسط حسابرس است.
- هدف استانداردهای حسابرسی آن است که انجام حسابرسی و ارائه گزارش بر اساس ضوابط صورت گیرد.
- تصمیم گیری در مورد کفایت مستلزم قضاوت حرفه ای حسابرس است.
- استانداردهای اجرای عملیات شامل کسب شناخت از ساختار کنترل داخلی توسط حسابرس است.
- مهم‌ترین نقش حسابرس در رسیدگی به صورت‌های مالی اعتباردهی است.
- مسئولیت تهیه صورت های مالی با هئیت مدیره است.
- تاکید بر مطلب خاص به صورت یک پاراگراف توضیحی بعد از بند اظهارنظر درج می گردد.
- اعمال مرقبت های حرفه ای، احتمال بروز هر گونه کوتاهی یا از قلم افتادگی با اهمیت را منتفی می‌سازد.
- مجمع عمومی صاحبان سهام بازرس قانونی را انتخاب می‌کنند.
- بازرس قانونی به مجممع عمومی صاحبان سهام گزارش وقوع جرم را می‌دهد.
انواع حسابرسی کدام است؟
در ادامه مقاله حسابرسی چیست انواع حسابرسی را بررسی می‌کنیم. انواع حسابرسی بسیار متنوع است که هر کدام کاربرد و ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند و سازمان‌ها با توجه به صورت حساب‌های مالی خود می‌توانند از آنها استفاده کنند. در ادامه انواع حسابرسی را بررسی خواهیم کرد.
حسابرسی مالی
بررسی صورت‌های مالی اصلی‌ترین نوع حسابرسی است. هدف از این حسابرسی، اظهار نظر قطعی در مورد مطابقت یا عدم مطابقت آنها با اصول حسابداری است. منظور از اعتباردهی، قضاوت شخص یا اشخاص مستقل و ذی‌صلاح نسبت به مطابقت تمامی جنبه‌ها با اهمیت ادعاهای منعکس در صورت‌های مالی با معیارهای تعیین شده یعنی اصول حسابداری است.
حسابرسی رعایتی
منظور از حسابرسی رعایتی، سنجش میزان رعایت سیاست‌ها و پیمان‌ها، قوانین دولتی و کنترل‌های داخلی توسط شرکت های تعیین شده است.
حسابرسی عملیاتی
هدف از حسابرسی عملیاتی، بررسی اثربخشی و کارآیی فعالیت های سازمان در جهت پیشبرد اهداف تعیین شده است. ویژگی بارز حسابرسی عملیاتی، بررسی سودآوری و صرفه اقتصادی سازمان است. ارزیابی صرفه اقتصادی، کارآیی و اثربخشی سیستم حسابداری کامپیوتری یک شرکت و ارائه پیشنهادهای اصلاحی، نمونه‌ای از حسابرسی عملیاتی است.
حسابرسی قانونی
اگر شریکان در امور سازمان با اختلاف مالی مواجه شوند، از حسابرسی قانونی استفاده می‌کنند. در واقع رسیدگی قانونی مانند نهادهای حل اختلاف عمل می‌کند. حسابرس قانونی شخصی است که بر اساس قانون تجارت، انتخاب شده و علاوه بر صورت های مالی شرکت، فعالیت های هیئت مدیره را تحت نظر دارد.
حسابرسی داخلی
تعدادی از مدیران برای اینکه بخش مالی سازمان خود را سنجش و راستی آزمایی کنند، بخشی کوچک و مستقل از دپارتمان مالی شرکت ایجاد می‌کنند و افرادی را برای حسابرسی مستمر استخدام می‌کنند.
افراد شاغل در پست حسابرسی داخلی به عنوان کارمند واحد رسیدگی شناخته می‌شوند که گزارشات هفتگی، ماهیانه و سالانه خود را به مدیرعامل و هیئت مدیره ارائه می‌کنند. این نوع از حسابرسی درون یا برون سازمانی انجام می‌گیرد. اهداف حسابرسی داخلی در مجموع راستی‌آزمایی بخش مالی شرکت است.
پروسه رسیدگی به به اسناد کارفرما و دفاتر قانونی شرکت‌هایی که در سازمان تامین اجتماعی، دارای پرونده بوده و کد کارگاهی دارند، توسط سازمان حسابرسی بیمه تامین اجتماعی را حسابرسی بیمه می‌گویند.
حسابرس کیست و چه وظایفی دارد؟
یک حسابرس باید تحصیلات حسابداری داشته و به صورت تخصصی در شاخه حسابرسی علم لازم را داشته باشد. تسلط به اصول و استانداردهای حسابداری، از دیگر ویژگی‌هایی است که یک حسابرس باید داشته باشد. در تعریف کامل‌تر، حسابرس شخصی است که مسئولیت حسابرسی اسناد مالی یک سازمان را برعهده خواهد گرفت. حسابرس باید مستقل از مجموعه تحت حسابرسی باشد و با بخش حسابداری و مالی شرکت و افراد شاغل در آن رابطه نداشته باشد.
موازین رفتار حرفه ای یک حسابرس
هر حرفه‌ای علاوه بر نیاز به دانش، نیاز به رعایت موازین رفتاری و اخلاقی دارد. رفتار حرفه ای یا اخلاق حرفه ای حسابرسی، یعنی آن دسته از اصول و انتظاراتی که از یک حسابرس مورد توقع است. به بیان ساده، موازین رفتار حرفه‌ای حسابرسی، هنجارهای رفتاری حسابرسان را نشان می‌دهد.
اصول رفتار حرفه ای حسابرسی دو پایه اصلی دارد:
- اصول اخلاقی
- ضوابط حرفه ای
نقش حسابرسی در اقتصاد کشور
انجام انواع حسابرسی، به معنی اعتباردادن به گزارشات حسابداری است. پس نقش حسابرسی در اقتصاد کشور به معنای اعتباربخشی به صورت های مالی و اطمینان دادن به نهاد موردنظر برای استفاده از آن اسناد است.
هرچه‌قدر اقتصاد یک کشور پیشرفته‌تر باشد، قوانین حسابرسی و دستگاه‌های نظارتی بیشتری در اقتصاد آن کشور وجود خواهد داشت. پس به دلیل پیشرفت صنعتی و تجاری در سال‌های اخیر، شرکت‌ها و صاحبان صنایع باید حساب‌ها و صورت‌های مالی خود را به تأیید حسابرسان برسانند. اساس به وجود آمدن شغل حسابرس مستقل نیز همان اعتبار بخشی به گزارش های حسابداری است.
جمع بندی
در مقاله حسابرسی چیست با تعریف حسابرسی آشنا شدیم و متوجه شدیم که پس از تنظیم یک سند‌مالی در بخش مالی و حسابداری، درستی یا نادرستی این سند باید توسط حسابرس بررسی شود. هرچه ابعاد و اهداف سازمان بزرگ‌تر باشد، نیاز به حسابرسی برای حفظ سلامت مالی نیز بیشتر است.
علم حسابرسی بر پایه استانداردهای مربوطه استوار است و اظهار نظرهای حسابرسان در تصمیم‌گیری های مدیران تاثیر مستقیم دارد. برای حرفه ای تر شدن در حوزه مالی و حسابرسی، می‌توانید در دوره‌های تخصصی این حوزه شرکت کنید. اگر سوالی در مورد حسابرسی دارید، می‌توانید سوالات خود را با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید تا شما را راهنمایی کنیم.