استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی (IFRS) به مجموعه‌ای از استانداردهای حسابداری گفته می‌شود که توسط هیات استانداردهای حسابداری بین المللی(IASB) تدوین شده‌اند. هدف این استانداردها، تهیه صورت‌های مالی شرکت‌های سهامی در قالب یک استاندارد جهانی است.
هیات استانداردهای حسابداری بین المللی (IASB)، یک نهاد مستقل در لندن است که ۱۵ عضو از کشورهای مختلف دارد و کار خود را از سال ۲۰۰۱ آغاز کرده است. پایه‌گذاری این هیات توسط شرکت‌های بزرگ حسابداری، موسسات مالی خصوصی و تعدادی دیگر از سازمان‌های حرفه‌ای در حوزه حسابداری انجام شده است. تا کنون بیش از ۱۲۰ کشور IFRS را برای گزارش دهی مالی شرکت‌های خود الزامی دانسته‌اند.
با پذیرش IFRS، یک شرکت می‌تواند صورت‌های مالی خود را با اصول مشابه به شرکت‌های رقیب خارجی ارائه کند. در نتیجه قابلیت مقایسه بین اطلاعات این شرکت‌ها وجود داشته و علاوه بر آن شرکت‌های مادری که شرکت‌های تابعه آنها در سایر کشورهایی وجود دارند که IFRS را پذیرفته‌اند قادر خواهند بود تا یک زبان مشترک حسابداری داشته باشند. همچنین بکارگیری IFRS می‌تواند برای شرکت‌هایی که قصد افزایش سرمایه‌گذاری خارجی خود را دارند، سودمند باشد.
با پذیرش IFRS، یک شرکت می‌تواند صورت‌های مالی خود را با اصول مشابه به شرکت‌های رقیب خارجی ارائه کند. همچنین بکارگیری IFRS می‌تواند برای شرکت‌هایی که قصد افزایش سرمایه‌گذاری خارجی خود را دارند، سودمند باشد.
با وجود اعتقاد برخی بر ضرورت پذیرش جهانی IFRS، عده‌ای بر این باورند که پذیرش کامل IFRS موجب کاهش کیفیت گزارش‌دهی های مالی خواهد شد و این تصور وجود دارد که تحمل هزینه های بالای تغییر استاندارد داخلی به IFRS، مزایای بالایی را ایجاد نخواهد کرد.
نمونه‌هایی از برخی تفاوت‌ها بین استاندارد حسابداری ایران و IFRS
به دلیل نزدیک بودن استاندارد های حسابداری با IFRS بخش قابل توجهی از این دو استاندارد بر هم انطباق دارد ولی تفاوت‌های معنی‌دار موجود را می توان به صورت زیر طبقه بندی کرد:
-
در سطح مفاهیم کلی
تدوین کنندگان IFRS برای بالا بردن شرایط سازگاری استانداردها با شرایط کشورهای مختلف بیشتر بر اصول و مفاهیم کلی تاکید کرده‌اند در حالیکه استانداردهای حسابداری جاری بیشتر به جزییات پرداخته‌اند.
-
در سطح استانداردهای حسابداری
به عنوان نمونه مخارج تحقیق و توسعه در استاندارد حسابداری شماره ۷ داخلی، در تاریخ وقوع به هزینه منظور می شوند ولی در IFRS مخارج تحقیق هزینه می‌شوند اما مخارج توسعه‌ای به عنوان مخارج سرمایه‌ای در نظر گرفته می‌شوند.
در ایران با توجه به حرکت به سمت ایجاد بازار سرمایه بین المللی، بورس اوراق بهادار در نظر دارد تا استفاده از این استاندارد را از سال ۹۵ در شرکت‌های بورسی اجرایی کند.
مثال دیگر در مورد روش محاسبه استهلاک است. در استاندارد حسابداری شماره ۱۱ سه روش خط مستقیم، نزولی و روش مجموع آحاد در نظر گرفته شده است که طبق قانون مالیات‌های مستقیم ماده ۱۵۱، دارایی‌ها طبقه‌بندی شده و برای هر طبقه روش خاصی از استهلاک در نظر گرفته می‌شود در حالی که در IFRS، محاسبه استهلاک بر اساس برآوردهای واقعی انجام می‌شود.
نحوه اجرای IFRS در ایران
در ایران با توجه به حرکت به سمت ایجاد بازار سرمایه بین المللی، بورس اوراق بهادار در نظر دارد تا استفاده از این استاندارد را از سال ۹۵ در شرکت‌های بورسی اجرایی کند. به این ترتیب تمام شرکت‌ها و نهادهای ثبت شده در بورس و شرکت‌های فرعی و وابسته آنها مجاز به ارائه صورت‌های مالی تلفیقی IFRS هستند و لزومی به ارائه صورت‌های مالی تلفیقی بر اساس استانداردهای ایران ندارند.
با در نظرگرفتن موضوع فوق نیاز به تبدیل اطلاعات مالی از استانداردهای جاری به IFRS ضروری است. برای رسیدن به این مهم داشتن دو توانمندی در شرکت‌های بزرگ نیز لازم است. نخست اینکه کارشناسان مالی باید تخصص لازم در خصوص تغییرات بین این دو استاندارد را داشته باشند و دوم، داشتن ابزاری توانمند جهت ترجمه اطلاعات مالی به IFRS است.
چگونگی حرکت به سمت IFRS
تمام شرکت‌هایی که قصد بکارگیری IFRS را دارند باید صورت‌های مالی آغازین مبتنی بر IFRS در تاریخ جابجایی به این استاندارد را ارائه دهند. در این صورت‌های مالی، باید نکات زیر مدنظر قرار گیرند:
- شناسایی کلیه دارایی‌ها و بدهی‌ها آن طور که IFRS الزام کرده است.
- مواردی کهIFRS اجازه نداده به عنوان دارایی یا بدهی شناسایی شوند، در نظر گرفته نشوند.
- تغییر طبقه‌بندی اقلامی که تحت استاندارد حسابداری داخلی به عنوان دارایی و بدهی شناسایی شده‌اند ولی در انواع متفاوت با IFRS این طبقه‌بندی انجام شده است.
در برخی شرایط IFRS به صورت گذشته‌نگر مورد استفاده قرار می‌گیرد که در این صورت به قضاوت مدیریت در خصوص شرایط ایجاد رخداد نیاز دارد. همچنین IFRS الزام می‌کند تا چگونگی گذر به IFRS را در صورت های مالی را افشا کنند.
با در نظر گرفتن شرایطی که یک شرکت ملزم به رعایت آن در رسیدن به صورت‌های مالی برمبنای IFRS است مشخص می‌شود که باید کلیه رخدادهای مالی یکبار دیگر با رویکرد IFRS مورد قضاوت حرفه‌ای قرار گرفته و مجدداً ثبت شوند. هرچند که احتمال دارد بسیاری از این رخدادها به دلیل شباهت‌های بین دو استاندارد دارای ثبت مالی یکسانی باشند.
ویژگی‌های یک نرم افزار مالی برای IFRS
یک نرم افزار مالی اگر دارای رویکردی جهت نگهداشت ثبت‌های حسابداری بر مبنای دو استاندارد داخلی و IFRS باشد می‌تواند برای حسابداران حرفه‌ای بسیار سودمند باشد; زیرا بهترین رویه برای تهیه گزارش‌های مالی برمبنای IFRS انجام قضاوت حرفه‌ای برای هر یک از رویدادهای مالی است. از سایر خصوصیاتی که برای یک نرم افزار مالی با پشتیبانی از IFRS می‌توان در نظر گرفت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قابلیت ارائه صورت‌های مالی به هر دو استاندارد
- قابلیت انتقال اسناد مالی مشابه بین دو استاندارد برای سهولت و سرعت دسترسی به گزارش‌های مالی
- قابلیت ارائه گزارش‌های مقایسه‌ای بین دو استاندارد
IFRS در همکاران سیستم
در راهکار مالی همکاران سیستم با ایجاد بستری که بتوان اصلاحات مالی مربوط به استاندارد IFRS را در نظر گرفت. دستیابی به گزارشگری به IFRS امکان‌پذیر شده است. یک متخصص حسابداری می‌تواند بعد از تایید اسناد مالی خود، بدون آنکه نیاز به تغییری در اسناد مالی دوره جاری خود داشته باشد اسناد حسابداری را به محیط دیگری منتقل کرده و اصلاحات لازم را انجام دهد یا اسناد جدیدی که مورد نیاز است را ثبت کند.
همچنین اگر نیاز به تغییری در ساختار حساب‌ها باشد، بدون آنکه ساختار حساب‌های مالی اصلی خود را تغییر دهد، ساختار جدید متناسب با IFRS را پیاده سازی و حساب‌های اصلی خود را به IFRS نگاشت کند. در کنار این موضوع ابزارهایی برای کنترل اطلاعات وجود دارد تا احتمال وجود اطلاعات اشتباه به حداقل برسد. از این کنترل‌ها می توان به شناسایی اسنادی که بدون تغییر به IFRS منتقل شده‌اند و گزارش مقایسه‌ای بین حساب‌های معین در دو استاندارد جاری و IFRS و همین‌طور امکان استفاده از تمام گزارش‌هایی که در ماژول دفتر کل برای اطلاعات جاری قابل استفاده است نظیر مرور حساب‌ها، گزارش مقایسه ای و … اشاره کرد.
منابع:
ifrs.org
bourstahlil