امروزه سازمان‌ها از اهمیت بکارگیری رویکردهای اجتماعی، بشر دوستانه و زیست محیطی در استراتژی‌های خود به خوبی آگاهند. سازمان‌ها به دنبال ابزارهایی هستند که نگرانی‌های زیست محیطی و اجتماعی آن‌ها را در تصمیم‌گیری دخیل کند. همچنین عملکرد آن‌ها را در این زمینه به همان اندازه که مشتری‌ها، تامین کنندگان، سود و زیان و کارکنان را زیر نظر دارند، در نظر بگیرند.
فناوری ارتباطات و اطلاعات امروزه بخش جدایی‌ناپذیر کسب و کارهاست. با فرایند تصمیم‌گیری ارتباط تنگاتنگی دارد، به گونه‌ای که تصور هر فرآیند مدرنی در سازمان بدون آن به هیچ وجه ممکن نیست.
از طرفی کامپیوترها و دیگر زیرساخت‌های ICT مقدار قابل توجهی انرژی مصرف می‌کنند. این انرژی‌ها تاثیر زیادی در تولید گازهای گلخانه‌ای (GHG) دارند. به علاوه این تجهیزات زیرساختی، سبب بروز مشکلات اکولوژیکی زیادی در طی فرآیند تولید، بازیافت و دورریزی می‌شوند.
اگرچه ICT یکی از دلایل آلودگی محیط زیست است، خود می‌تواند راه‌حلی برای همین مشکلات باشد. همچنین می‌توان از ظرفیت‌های آن برای حل یا کم کردن تخریب‌های زیست محیطی بهره برد.
فناوری اطلاعات سبز
تمرکز فناوری اطلاعات سبز بر روی طراحی، ساخت، بکارگیری و دورانداخت کامپیوترها، سرورها و زیرساخت‌های فناوری اطلاعاتی به روش موثر و کارآمد است. این فناوری با کمترین تاثیر بر محیط زیست و یا حتی بدون تاثیر بر آن انجام می‌پذیرد.
به عنوان نمونه می‌توان به بهبود بهره‌‌وری انرژی در سخت‌افزارها و مراکز داده‌ها، یکپارچه‌‌سازی سرورها با استفاده از نرم‌افزار مجازی‌سازی و کاهش ضایعات در تجهیزات منسوخ شده اشاره نمود. اینجاست که از ظرفیت‌ها و ابزارهای هوشمندی تجاری برای پیشبرد اهداف سبز سازمان‌ها می‌توان بهره برد.
هوشمندی تجاری(BI)
هوشمندی تجاری(BI)، عبارتی کلی است که به مجوعه‌ی اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای کاربردی لازم برای تجزیه و تحلیل اطلاعات خام یک سازمان گفته می‌شود.
هوشمندی تجاری شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های مختلف از جمله استخراج و جستجوی داده‌ها، پردازش تحلیلی آنلاین و ارائه گزارش‌های کاربردی است. شرکت‌ها از ابزارهای هوشمندی تجاری برای کمک به تصمیم‌گیری بهتر، کاهش هزینه‌ها و شناسایی فرصت‌های جدید کسب‌وکار استفاده می‌کنند. مهم‌تر از آن اینکه به مدیران کمک می‌کند تا فرآیندهای کسب‌وکار ناکارآمد خود را که نیازمند مهندسی مجدد است، شناسایی کنند.
کاربرد هوشمندی تجاری
اکنون که با بکارگیری فنون هوشمندی تجاری در بهبود مستمر فرآیندهای سازمان، کارایی و اثربخشی آن بر همگان اثبات شده است. سازمان‌های حامی محیط زیست برای پیشبرد اهداف زیست محیطی خود سعی در استفاده از این ابزار قدرتمند دارند. این موضوع موجب ایجاد مفهوم جدیدی با عنوان هوشمندی تجاری سبز شده است.
هوشمندی تجاری سبز(Green BI)
هوشمندی تجاری سبز مفهومی است که از آن به دو صورت زیر می‌توان برداشت کرد که در واقع هوشمندی تجاری سبز دربرگیرنده هر دوی این مفاهیم است:
1. بررسی تاثیرات زیست محیطی استفاده از BI
2. استفاده از BI برای بررسی و بهبود مستمر عملکرد زیست محیطی سازمان
در مورد برداشت اول از هوشمندی تجاری سبز می‌توان گفت استفاده از IT سبز در فرآیندهای BI می‌تواند به اشکال مختلفی انجام شود. به عنوان مهم‌ترین مثال می‌توان از تکنولوژی مدرن Cloud نام برد. این روزها از تکنولوژی ابری به عنوان یکی از مهم‌ترین تکنولوژی‌های دوست‌دار محیط زیست یاد می‌شود.
تکنولوژی ابری (Cloud)
تکنولوژی ابری، در حقیقت ردیفی گسترده از کامپیوترهایی است که به یکدیگر متصل شده‌اند. این کامپیوترها به عنوان یک اکوسیستم واحد به فعالیت می‌پردازند.
ابرها به گونه‌ای پیکربندی می‌شوند که یک یا چند نوع سرویس به خصوص (نظیر ذخیره‌ی داده، تحویل محتوا، یا اپلیکیشن‌ها) را ارائه کنند. ابرها فضایی را فراهم می‌کنند که کاربران آن یعنی ما و شما بتوانیم از راه دور به این سرویس‌ها دسترسی داشته باشیم.
سرورهای غیرابری در مجموع انرژی بیشتری از سرورهای ابری استفاده می‌کنند. همچنین مجموعاً منابع کمتری برای ساخت سرورهای ابری استفاده می‌شود. بنابراین هزینه کمتری از نظر مصرف منابع، تولید دی اکسید کربن، فرآیند بازیافت و دورانداختن بر محیط زیست و سازمان تحمیل می‌کنند.
در مورد برداشت دوم از مفهوم هوشمندی تجاری سبز می‌توان به احکام نظارتی صادر شده از سوی سازمان‌های حامی محیط زیست و وضع جریمه‌ها و مالیات‌ها از سوی دولت‌ها اشاره کرد. این موضوع شرکت‌ها را بیش از پیش به بازبینی میزان کربن دی اکسید تولیدی خود را در فرآیند های سازمان، چه در فرآیند تولید و چه در چرخه عمر محصول سوق می‌دهد.
در اینجا BI می‌تواند با تولید گزارشات مناسب و به موقع، ابزار مناسبی را در اختیار تصمیم گیرندگان قرار دهد. با استفاده از این ابزارها سازمان می‌تواند با تصمیمات به موقع، هزینه‌هایی که شرکت بر محیط زیست تحمیل می‌کند را کاهش دهند. همچنین می‌توانند از این موضوع جهت ارتقای مزیت‌های رقابتی و برندسازی بهره ببرند وهمزمان از رد پای زیست محیطی خود آگاه شوند.
ردِ پای زیست محیطی
ردپای زیست محیطی در واقع میزان تاثیری است که شخص، سازمان و یا فعالیتی بر محیط زیست متحمل می‌شود. برای مثال می‌توان به میزان دی اکسید کربن تولیدی یا آلودگی آب یا میزان استفاده از منابع طبیعی اشاره نمود. انواع شاخص‌های ردپا یا همان Footprint، سازنده‌های اصلی شاخص‌های عملکردی کلیدی در هوشمندی تجاری سبز هستند. البته محاسبه و ردیابی آن‌ها در صنایع مختلف، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد.
۷ شاخص هوشمندی تجاری سبز
به عقیده ویلیام لارنت که یک متخصص پیشرو در زمینه ISG است، هوشمندی تجاری سبز بر هفت پایه شاخص کلی استوار است:
- ردِ پای مصرفی (Manufacturing Consumption Footprint) که به تحلیل داده‌های منابع مصرف شده در تولید می‌پردازد.
- ردِ پای تولیدی (Manufacturing Output Footprint) که به بررسی آلودگی‌ها و پسماندهای ناشی از فرآیند تولید می‌پردازد.
- ردِ پای مصرف عملیاتی (Operational Consumption Footprint)
- ردِ پای خروجی عملیاتی (Operational Output Footprint)
- ردِ پای چرخه عمر محصول
- ردِ پای اجتماعی کارکنان
- مهندسی مجدد سبز فرآیندهای سازمانی
در مجموع می‌توان گفت که در آینده، هوشمندی تجاری سبز با افزایش روز افزون اهتمام سازمان‌ها به مسائل محیط زیست با تولید dashboardها و شناسایی شاخص‌های عملکردی کلیدی (KPI) به سرعت پیشرفت کرده و رایج شود. اکنون نیز بعضی نرم‌افزارها به طور خاص با تمرکز بر هوشمندی تجاری سبز بر آنند که این نیاز سازمان‌ها را پاسخگو باشند.
گردآورنده: سحر هجر