گیمیفیکیشن چیست؟

گیمیفیکیشن (Gamification) یا بازی‌کاری به زبان ساده یعنی استفاده از عناصر بازی‌گونه در زمینه‌هایی که ماهیت بازی ندارند.

اصولاً تفریح، سرگرمی و بازی یکی از انگیزاننده‌های جذاب برای انسان محسوب می‌شود.

گیمیفیکیشن به دنبال آن است که با استفاده از محرک‌ها و مشوق‌های طبیعی، مخاطب را به جنبش و تکاپو وادارد.

در واقع ما با افزودن نقش شادی و بازی به محیط‌هایی که ربطی با بازی ندارند، به دنبال آن هستیم که افراد را به مشارکت تشویق کنیم.

شاید شما هم دیده‌اید کودکانی را که مدت‌های طولانی مشغول یک بازی می‌شوند و اصلاً گذر زمان را احساس نمی‌کنند.

اکنون گروهی از متخصصان بر آنند که از این متد برای کارهای جدی‌تر استفاده کنند.

واژه‌شناسی

فرهنگستان زبان و ادب فارسی عبارت «بازی‌وارسازی» را به عنوان معادل Gamification برگزیده است.

ترجمه‌های دیگری نیز از این اصطلاح پیشنهاد شده است. مثل: بازی‌گونه‌سازی، بازی‌سازی، بازی‌آفرینی، بازی‌انگاری و بازی‌پردازی.

روند رو به رشد

آمار و شواهد از رشد صنعت گیمیفیکیشن در جهان حکایت دارد.

شرکت‌ها، بانک‌ها، سایت‌ها و موسساتی که از کمپین‌های گیمیفیکیشن استفاده می‌کنند، اغلب نتایج بسیار خوبی دریافت می‌دارند.

طبق برخی آمار، فروشنده‌ها مدعی هستند که استراتژی‌های گیمیفیکیشن می‌تواند تعاملات کاربران و مخاطبان را 100 تا 150 درصد افزایش دهد.

پیش‌بینی می‌شود ارزش این صنعت تا سال 2018 به 5.5 میلیارد دلار برسد. این رقم در سال 2013 بالغ بر 421 میلیون دلار بوده است.

این در حالی است که گیمیفیکیشن عمر زیادی ندارد و از سال 2008 به طور جدی‌تر در رسانه‌های دیجیتال مطرح شده است.

در سال 2011 این رویکرد مورد توجه شرکت‌های سرمایه‌گذاری قرار گرفت و تحقیقات دانشگاهی فراوانی درباره آن آغاز شد.

یک مثال ساده از گیمیفیکیشن

شاید گیمیفیکیشن در ابتدا مفهومی سخت و پیچیده به نظر برسد.

اجازه دهید قبل از هر چیز یک مثال ساده و ابتدایی از گیمیفیکیشن بزنیم تا بیشتر با آن آشنا شوید.

بسیاری از کودکان به کلم بروکلی به چشم یک مشکل بزرگ نگاه می‌کنند و علاقه‌ای به خوردن آن ندارند.

برخی می‌گویند 70 درصد انسان‌ها ژنی دارند که باعث می‌شود بعد از خوردن این سبزی، مزه تلخی را احساس کنیم.

ما اگر بخواهیم نظر بچه‌ها را درباره بروکلی تغییر بدهیم، می‌توانیم آنها را مجبور کنیم که این کلم را ببلعند اما قطعاً بچه‌ها از مزه تلخ کلم متنفرند و علیه دستور ما سر به شورش می‌گذارند!

یک راه دیگر آن است که به طور منطقی، حقایق را به آنها بگوییم و به آنها گوشزد کنیم که کلم بروکلی و کلاً سبزیجات دارای یک ماده شیمیایی به نام سولفوروفان هستند که امکان محافظت در برابر بیماری‌های قلبی را فراهم می‌آورند.

یا به آنها بگوییم که بروکلی یک آنتی‌اکسیدان قوی است و سرشار از ویتامین‌های A و C و K می‌باشد.

واضح است که کودکان هیچ علاقه و درکی نسبت به این اطلاعات علمی ندارند، و این راه هم جواب نمی‌دهد.

راهکار دیگر این است که به کودک بگوییم دهانت را باز کن، هواپیما در راه است (همراه با کمی بازی و سرگرمی).

یا مثلاً بروکلی را آغشته به سس پنیر کنیم تا کمی خوشمزه‌تر شود (اقناع‌کنندگی).

این می‌شود گیمیفیکیشن.

مزایا

گیمیفیکیشن مزایای زیادی دارد، از جمله:

گنجاندن لذت در استفاده از یک مفهوم، سرویس یا کالای خاص،

بهبود تجربه کاربر از طریق افزودن عناصری همچون صدا، تصویر، ویدیو، چالش و…،

ساده کردن رابط کاربری،

حفظ مشتری،

افزایش وفاداری مشتریان،

آموزش کارکنان و غیره.

کاربردها

امروزه مهفوم گیمیفیکیشن را می‌توان در صنایع و زمینه‌های بسیاری مشاهده کرد؛ از جمله حوزه‌های تجارت، بهداشت و پزشکی، آموزش الکترونیکی و به ویژه بازاریابی.

از گیمیفیکیشن می‌توان برای ایجاد جذابیت در یادگیری، انجام فرایندهای تکراری و یا کارهای غیرجذاب برای مقاصد غیر بازی گونه استفاده نمود.

این مکانیزم‎ها با بهره‌گیری از عناصر مختلف، رضایت درونی مخاطب را بالا برده و آنها را به استفاده‌ی دوباره از کالا یا خدمات تشویق می‌کنند.

روش‌ها

از جمله روش‌های کاربردی گیمیفیکیشن می‌توان به این موارد اشاره کرد:

ایجاد تجربه برنده شدن،

حل مسئله،

کشف کردن،

کار گروهی،

جمع‌آوری امتیاز و غیره.

کاربرد گیمیفیکیشن در بازاریابی

بازاریاب‌ها با استفاده از شیوه‌های مختلف همواره به دنبال آن هستند که مخاطب و مشتری را درگیر طرح خود کنند و آن را به مصرف‌کننده دائمی

محصول یا سرویس خود تبدیل نمایند.

به همین دلیل آنها نگاه ویژه‌ای به بازی، سرگرمی، لذت و تفریح (=گیمیفیکیشن) دارند، زیرا استفاده از این تکنیک‌ها می‌تواند حس خوبی را در استفاده

از سرویس یا کالای مورد نظر به کاربر القا کند و در ذهن او ماندگار شود.

حتی افراد ممکن است یافته‌های بازی‌گونه خود را در شبکه‌های اجتماعی با دوستان خود به اشتراک بگذارند.

گیمیفیکیشن در آموزش

استفاده از مفاهیم بازی در آموزش این امکان را فراهم می‌آورد که به جای این که شیوه‌های درسی در کلاس‌های خشک و خسته‌کننده دنبال شود، با

استفاده از روش‌های جذاب و نوین و مبتنی بر فعالیت‌های گروهی و تکمیل‌شونده، روند آموزش استمرار یابد.

مزیت بازی در آموزش این است که بسیار سرگرم‌کننده، ساده، قابل فهم و بدون محدودیت زمان و مکان و فرد است.

یافته‌های محققین نشان می‌دهد که استفاده از عناصر بازی در محیط آموزشی، انگیزه افراد را افزایش می‌دهد چرا که در این حالت علاقه و اشتیاق

دانش‌آموزان بیشتر می‌شود.

در حالت‌های پیشرفته‌تر، محتوای درسی در فضای بازی گنجانده می‌شود که شامل شبیه‌سازی، انیمیشن و خط سیر داستانی است.

منابع:

ConvinceAndConvert.com
MrGamification.com
PRNewswire.com
Wikipedia.org