مفهوم CCR) CreativeClassRoom) که به معنی کلاس درس خلاقانه می‌باشد، مبتنی بر شیوه‌های نوآوری در آموزش و خلاقیت در یادگیری از قبیل: یادگیری شخصی‌سازی شده، یادگیری مشارکتی و یادگیری کارآفرینانه و … است. استفاده از نوآوری در آموزش، نوعی از آموزش است که به خلاقیت پرداخته و آن را در شیوه‌های آموزش و مطالب آموزشی به کار می‌برد، در حالی‌که یادگیری خلاق این امکان را برای یادگیرندگان فراهم می‌کند تا مهارت‌های تفکر و یادگیری خود را به روشی خلاقانه توسعه بخشند.
نوآوری در آموزش شامل فرآیندهای آموزش از طریق خلاقیت و نوآوری است. منظور از فرآیندهای آموزش خلاقیت هرگونه آموزشی است که سعی در ایجاد تفکر و عملکرد خلاقانه دانش آموزان دارد. در حالی که آموزش نوآورانه به اجرای شیوه‌های نوآوری در آموزش اشاره دارد تا یادگیری را برای دانش‌آموزان جالب‌تر و مؤثرتر کند.
نوآوری در آموزش و خلاقیت در یادگیری، نقش‌های جدید و مهمی را برای یادگیرنده و معلم پیش‌بینی می‌کند که عمدتا به عنوان مربی، مدرس و تسهیل‌گر در فرآیند یادگیری عمل می‌نماید.
۱۰ روش جهت ایجاد فضای نوآوری در آموزش
۱.طرز فکر
تغییر در طرز فکر، جو و تمامی فعالیت‌های کلاس از معلم آغاز می شود. معلم لحن کلاس را از لحظه‌ی ورود دانش آموزان مشخص می‌کند. اگر معلم تدریس خود را به گونه‌ای جذاب ارائه دهد، دانش‌آموزان تمایل به پیروی از آن دارند. پس با این حال می‌توان گفت که طرز فکر معلم در فرآیند طراحی و ارائه محتوا برای نوآوری در آموزش بسیار مهم است.
اغلب معلمان فقط آموزش یک سویه از جانب خود را برای کلاس در نظر می‌گیرند؛ در حالی‌که لازمه‌ی نوآوری در آموزش، مشارکت یادگیرندگان در فضای کلاس است. به عنوان مثال: مدرس از دانش‌آموزان بخواهد تا در مورد موضوع تدریس شده، امتحان استانداردی طرح کنند.
۲.خود ارزیابی
خودارزیابی روش مناسبی است تا معلمان به بررسی استراتژی‌های تدریس خود بپردازند؛ تا چگونگی روش تدریس خود و واکنش دانش آموزان به این نحوه تدریس را ارزیابی کنند.
در حرفه‌ی چالش‌انگیز آموزش، خودارزیابی می‌تواند فرصت مناسبی را برای مدرسین فراهم کند تا ببینند چه کارهایی را انجام داده و کدامیک از آن‌ها در کلاسشان نتیجه مطلوبی نداشته است. مدرسین می‌توانند با استفاده از تکنیک خودارزیابی با تمرکز بر فعالیت‌های آموزشی خود، به آنالیز و ارزیابی تدریس‌شان در کلاس‌های درس بپردازند. یک معلم موفق می‌داند که همیشه راهی برای بهبود استراتژی‌ها و نحوه تدریس خلاقانه‌تر با استفاده از روش‌های نوآوری در آموزش وجود دارد.
۳.پرسیدن سوالات باز
سؤالات باز، سؤالاتی هستند که جواب آن‌ها را نمی‌توان در کتاب‌های درسی یافت. هنگامی که مدرسین سؤالات باز را می‌پرسند، می‌توان پاسخ‌ها و دیدگاه‌های مختلفی ارائه داد. پاسخ‌های یادگیرندگان می‌تواند منجر به همکاری جدی، گفتگوهای هیجان انگیز، ایده‌های جدید و همچنین تقویت مهارت‌های رهبری شود.
از طریق سؤالات باز دانش‌آموزان می‌توانند ارتباطی بین زندگی خود با داستان‌های دیگر و یا با رویدادهای دنیای واقعی برقرار کنند. همچنین به آن‌ها جهت کشف استعداد‌هایی که هرگز در درون خود ندیده‌اند، کمک کند.
۴.ایجاد محیط‌های یادگیری انعطاف‌پذیر
با استفاده از روش‌های نوآوری در آموزش، لازم است معلمان چگونگی استفاده از فضای کلاس خود را در نظر بگیرند. به عنوان مثال، زمانی‌که مدرس این امکان را دارد که چیدمان کلاس را به راحتی تغییر دهد، می‌تواند از آن به عنوان یک متغیر جهت بهبود یادگیری دانش‌آموزان استفاده کند. همچنین فضای کلاس باید محیطی را برای دانش‌آموزان فراهم نماید تا آن‌ها بتوانند به تنهایی کارهای خود را پیش ببرند، با همکلاسی‌های خود در تعامل باشند و در زمینه‌های مختلف با هم همکاری داشته باشند.
امروزه بسیاری از کلاس‌های درس هنوز دارای فضای شلوغ، به‌هم ریخته، به‌همراه سر و صدای بلند است که حتی امکان جابه‌جایی راحت در کلاس وجود ندارد، که این امر باعث ایجاد شکاف در ارتباطات می‌شود و هنگامی که دانش‌آموزان نیاز به تمرکز دارند، به بن‌بست می‌خورند.
فضاهایی به منظور ایجاد نوآوری در آموزش و یادگیری باید دارای انعطاف‌پذیری برای پشتیبانی از یادگیری هر یک از افراد، همکاری، تفکر مستقل و بحث‌های گروهی باشند.
۵.تفاوت‌های شخصیتی: فضایی برای همه دانش‌آموزان فراهم کنید
توجه به بعدهای شخصیتی مختلف تاثیر به‌سزایی در بحث نوآوری در آموزش دارد، یکی از تفاوت‌های مهم شخصیتی، درونگرایی و برونگرایی افراد است. تفاوت عمده‌ی بین آن‌ها این است که، برونگراها تمایل دارند انرژی خود را از تعامل اجتماعی دریافت کنند و درونگراها از فضاهای ساکت و آرام انرژی می‌گیرند.
بنابراین، هنگامی‌که یک کلاس درس صرفاً بر کار گروهی متمرکز است که نیاز به تعامل اجتماعی زیادی دارد، برونگرایان در کلاس می‌توانند رشد کرده و انرژی کسب کنند، در حالی‌که دانش‌آموزان درونگرا با کمبود انگیزه برای مشارکت مواجه می‌شوند.
همچنین، هنگامی‌که یک پروژه فقط بر بازتاب آرام یا تحقیقات فردی تمرکز دارد، احتمالاً برعکس اتفاق می‌افتد. درونگراها پس از آن می‌توانند شکوفا شوند، اما برونگراها دچار مشکل خواهند شد.
در صورت امکان، معلمان می‌توانند هر دو گزینه کارگروهی یا کارفردی را به دانش‌آموزان ارائه دهند. برونگراها می‌توانند برخی پروژه‌ها را به تنهایی انجام دهند، و افراد درونگرا می‌توانند همکاری را انتخاب کنند. هر دو روش تدریس، برای تأمین نیازهای دانش‌آموزان با بعدهای شخصیتی مختلف، در بحث نوآوری در آموزش بسیار حائز اهمیت هستند.
معلمانی که بهترین روش‌ها را جهت افزایش علاقه و مشارکت دانش‌آموزان به فراگیری مباحث درسی استفاده می‌کنند. نتایج مثبت و خارق‌العاده‌ای از این روش آموزش خلاقانه دریافت خواهند کرد.
۶.استفاده از روش پیدا کردن مسئله
به جای حل مسئله، معلمان می‌توانند از دانش‌آموزان بخواهند تا به تفکر در مورد یافتن شکاف‌هایی در جهان بپردازند. یافتن مسئله، معادل کشف مسئله است. معلمان می‌توانند از یافتن مسئله به عنوان بخشی از یک فرایند مهم در آموزش نوآورانه که شامل شکل‌گیری مسئله و حل مسئله باشد، استفاده کنند. یافتن مسئله به یک دید روشنفکرانه و تخیلی نیاز دارد تا بتواند آنچه را که گم شده است یا باید به چیز مهمی اضافه شود، جستجو کند. با استفاده از این استراتژی، معلمان می‌توانند به دانش‌آموزان فرصتی برای تفکر عمیق به سؤالات مهم و اساسی دهند و از روش‌های خلاقانه برای حل مشکلات استفاده کنند.
۷.اجازه دهید فراگیران ریسک کنند و شکست بخورند
دانش‌آموزان باید ببینند که بزرگسالان در زندگی خود چیزهای زیادی را امتحان می‌کنند و به طور مکرر شکست می‌خورند، اما تلاش خود را ادامه می‌دهند. دانش‌آموزان باید در یادگیری نوآورانه، شکست را تجربه کنند.
هنگامی که معلمان پروژه‌هایی که در دنیای واقعی اتفاق می‌افتد را در کلاس بازگو کرده و راه حل این مشکلات را برای دانش‌آموزان ارائه می‌دهند، بستری را برای آن‌ها فراهم می کنند که از شکست یاد بگیرند، دوباره و دوباره قدم بگذارند تا در نهایت موفقیت شوند.
۸.ایجاد مدل تلنگر در کلاس
مدل تلنگر، سبکی جدید در حوزه نوآوری در آموزش است. هنگامی که معلمان از مدل تلنگر در نحوه تدریس خود استفاده می‌کنند، ترتیب سنتی تدریس و رویدادهای کلاس معکوس می‌شود. به گونه‌ای که، دانش‌آموزان می‌توانند قبل از آمدن به کلاس، مطالب کنفرانسی، خواندن متن درس یا تحقیق در مورد موضوعات مربوط به درس را به عنوان تکالیف خود انجام دهند. زمان صرف شده در این مدل از کلاس‌ها، جهت آموزش نوآورانه برای فعالیت‌هایی اختصاص داده شده که می‌تواند شامل یادگیری یک‌به‌یک، همگام‌سازی گروهی، یادگیری مستقل و همچنین بحث‌های جذاب و یا کار مشترک باشد. طبق گزارشات شبکه یادگیری، 71٪ معلمان که کلاس‌های خود را با مدل تلنگر برگزار کرده‌اند ادعای بهبود نمرات را داشته‌اند، در حالی‌که 80٪ از آن‌ها در نتیجه، بهبود نگرش دانش‌آموزان را اعلام کرده‌اند. همچنین، 99٪ از معلمان اظهار داشتند که سال بعد دوباره کلاس‌های خود را با این روش برگزار خواهند کرد.
۹.دعوت از کارآفرینان و نوآوران در کلاس درس
معلمان می‌توانند جهت ایجاد فضایی به‌منظور نوآوری در آموزش، با استفاده از بسترهای موجود تکنولوژی‌های جدید به عنوان روشی برای برقراری ارتباط، از طرق مختلف کارآفرینان را به کلاس‌های خود دعوت کنند. معمان می‌توانند از طریق وبسایت‌های رسانه‌های اجتماعی مانند لینکداین یا توییتر، به رهبران مختلف دسترسی پیدا کنند و این افراد را از طریق تعامل حضوری یا از طریق ابزارهای مجازی مانند اسکایپ به کلاس خود دعوت کنند. مسئله‌ای که ممکن است باعث شگفتی معلمان شود، این است که بسیاری از مبتکران خلاق، مشتاق هستند تا عملی‌ترین راه‌های موفقیت را در اختیار جوانان قرار دهند.
۱۰.استفاده از فرآیند طراحی تفکر
فرآیند تفکر طراحی مجموعه‌ای از استراتژی‌های ساختاری از قبیل شناسایی چالش‌ها، جمع‌آوری اطلاعات، ارائه راه‌حل‌های بالقوه، اصلاح ایده‌ها و آزمایش راه‌حل‌ها می‌باشد. در این فرآیند 5مرحله کشف، تفسیر، ایده پردازی، آزمایش و تکامل وجود دارد؛ برای هر مرحله، دانش‌آموزان و معلمان می‌توانند از الگوی زیر پیروی کنند:
- من یک چالش دارم. چگونه می‌توانم با آن روبرو شوم؟
- من موضوع جدیدی را یاد گرفته‌ام. چگونه می‌توانم آن را تفسیر کنم؟
- من فرصتی می‌بینم. چه چیزی می‌توانم ایجاد کنم؟
- من یک ایده دارم. چگونه می‌توانم آن را بسازم؟
- من چیز جدیدی را امتحان کردم. چگونه می‌توانم آن را تکامل دهم؟
همه موارد بیان شده، روش‌هایی برای شکل‌دادن به نوآوری و الهام بخشیدن به خلاقیت در کلاس است. معلمان می‌توانند با یک پروژه جدید شروع کنند تا ببینند که در هنگام بررسی، یادگیری و ساختن مکرر، چطور با دانش‌آموزان خود پیش می‌روند. نوآوری در آموزش یک تغییر ضروری است که امروزه در مدارس به آن نیاز داریم که می‌تواند از شما شروع شود.
آینده آموزش
فناوری و سایر تغییرات در جامعه، خواستار نوآوری در آموزش است. با این‌حال بسیاری از مدارس با چالش‌هایی از قبیل کمبود امکانات، عدم مشارکت دانش‌آموزان و برنامه‌های درسی قدیمی در راستای رسیدن به نوآوری در آموزش روبرو هستند.
اهمیت نوآوری فقط برای مشاغل نیست؛ بلکه از جهات بسیاری، آموزش و پرورش از مزایای استفاده از نوآوری در کلاس بیشترین بهره را می‌برد. امروزه معلمان با کشف روش‌های جدید و بهتر در راستای نوآوری در آموزش و خلاقیت در یادگیری دانش‌آموزان، می‌توانند تأثیر شگرفی در آینده جهان ما داشته باشند.
گردآورنده: آیدا شافعی
منابع:
forbes.com
philmckinney.com
ممنون از مطالبی که در این بخش عنوان شده و مورد نیاز می باشد
ممنون از اینکه دیدگاهتون رو به اشتراک گذاشتبن